Duurzaamheidsverslag is kers op de taart

Beperk je voor het eerste verslag tot de grote lijnen en investeer in datacaptatie en controle

Lidl Belgium was begin dit jaar een opvallende laureaat op de tweejaarlijkse uitreiking van de awards voor de beste Belgische duurzaamheidsverslagen. Philippe Weiler, die in 2016 van WWF naar Lidl België overstapte om er head of sustainability te worden, bladert met FDmagazine door het bekroonde verslag.

Lidl belicht MVO-vijfjarenstrategie

De duurzaamheidsstrategie 2015-2020 van Lidl België focuste op vijf pijlers: assortiment, medewerkers, milieu, maatschappij en businesspartners. Het bedrijf wilde qua duurzaamheid tot de top van de retailers gaan behoren. “Duurzame ontwikkeling moest voortaan integraal deel uitmaken van de bedrijfsstrategie”, zegt Philippe Weiler. “Alles kwam onder de loep: van de klimaatimpact van onze gebouwen tot milieuvriendelijke vis in ons assortiment en goede arbeidsomstandigheden bij de Aziatische textielleveranciers.”

Vijftig duurzaamheidsdoelen

Het plan bevatte vier stappen:

1) de impact van de grondstoffen en de landbouwwijze op de ecosystemen en het dierenwelzijn

2) de impact van productie, verwerking en transport op het milieu en de stakeholders

3) de impact van de eigen gebouwen, de eigen processen en het medewerkersbeleid

4) de impact van het productaanbod, de consumptie en de transparante communicatie.

De bespreking met de stakeholders en het management leverde vijftig duidelijke en ambitieuze duurzaamheidsdoelen op. Zo werden doelen gedefinieerd rond bijvoorbeeld duurzame chocolade, vis en palmolie, lokale producten en dierenwelzijn, verpakkingen en plasticreductie, de klimaatimpact van de boer en voedselverspilling. Ook mensenrechten in de supplychain behoorde tot de gemonitorde thema’s. “We beseften toen al dat we die doelen onmogelijk allemaal tijdig zouden realiseren, maar zo bereikten we wel een grote betrokkenheid en inzet om grote stappen vooruit te zetten.”

Methodische aanpak

Het bekroonde duurzaamheidsverslag van 2019 telt 48 bladzijden en legt de aanpak van de MVO-strategie glashelder uit. Vanuit de algemene MVO-visie kom je via de stakeholderconsultatie en de materialiteitsmatrix bij de duurzaamheidsdoelen. Na de toelichting van de vier stappen door heel de waardeketen volgt ten slotte onder ‘doelstellingen en realisaties’ het puntenoverzicht voor elk van de vijftig doelen. De GRI-standaardenreferentietabel en het overzicht van de bijdrage aan de SDG’s ronden alles af. “Een pluim voor communicatiebureau Magelaan.”

Het valt op dat Lidl in zijn rapport consequent verwijst naar de wetenschappelijk onderbouwde standaardkeurmerken zoals Ecovadis voor het duurzame aankoopproces of de Science Based Targets Initiative voor de validatie van de klimaatdoelstellingen.

Geen goednieuwsshow

“Wij wilden geen goednieuwsshow brengen met fraaie illustraties en opgeblazen hoeraverhalen zoals ‘duizenden boeren geholpen uit de armoede’ of ‘honderden zonnepanelen geplaatst voor het klimaat’. We wilden vooral een vlot leesbaar, transparant en eerlijk rapport maken, geheel volgens het GRI-schema”, zegt Philippe Weiler. “We concentreerden ons op de concrete metingen van onze impact op onze kosten, onze medewerkers, onze klanten en het milieu, met zowel goede als minder goede punten voor elk van die vijftig doelen.”

Doel nr. 9 is bijvoorbeeld iets waar Philippe Weiler erg fier over is: “Het is ons gelukt om vanaf 2020 voor onze huismerkproducten honderd procent duurzame vis aan te bieden in de hoofdcategorieën, zoals verse vis, diepvries en visconserven. We hebben op dat vlak enorme stappen gezet. Duurzaamheid meten we hier met de wetenschappelijk onderbouwde labels MSC, ASC of Bio.” Dat niet alle doelen bereikt werden, toont klimaatdoel nr. 36. De beoogde reductie van CO2-emissies in scope 1 en 2 werd niet bereikt. “We boekten te weinig vooruitgang omdat we nog steeds harder groeien dan we kunnen dalen in emissies.”

Budget en inzet

“Je mag de kostprijs niet onderschatten. Het kostte ons minstens honderd mandagen om dit verslag te maken en minstens honderdduizend euro om het te publiceren”, vertelde Philippe Weiler bij zijn publieke toelichting. Lidl investeerde in een oplage van tweeduizend exemplaren in de drie landstalen. “We bezorgden elke winkel een inkijkexemplaar voor de medewerkers en we gebruiken het natuurlijk ook als visitekaartje bij besprekingen.”

Duurzaamheid heeft vandaag een bedrijfseconomische component. “Bij onze investeringen trekken we systematisch ruime budgetten uit voor zonnepanelen, windmolens en… zelfs laadpalen. De directeur expansie wil elke nieuwe winkel van enkele snelle laadpalen voorzien, gratis te gebruiken door de klanten tijdens hun winkelbezoek.”

Ook inzake productenassortiment streeft Lidl stap voor stap meer duurzaamheid na. Financieel is dat niet altijd evident, want retail is en blijft een ‘centiemenbusiness’. “Wij willen het dierenwelzijn respecteren via de Beter leven-standaard. Dit vergt investeringen bij de varkensboeren die aan ons leveren. Deze meerkost kunnen wij niet doorrekenen aan de klant. Volgens allerlei studies willen klanten vooral versheid, kwaliteit en een lage prijs. Daarom nemen wij die investeringskost op ons via een lagere marge en bieden wij onze klanten duurzaamheid zonder meerkost.”

Zeventig medewerkers betrokken

Duurzaamheid is teamwerk en de manier waarop Lidl dit heeft aangepakt, is voorbeeldig. “Elk lid van het directiecomité werd sponsor van een van de vijf strategische domeinen. Voor elk domein kwam er een afdelingshoofd als ambassadeur en een medewerker als contactpersoon (spoc). Zo was cfo Marjolein Frederickx sponsor voor de relaties met de businesspartners. Per concreet doel stelde Lidl nog een expert uit het bedrijf aan, bijvoorbeeld de inkoper vis voor doel 9 rond duurzame vis.” In totaal waren bijna zeventig medewerkers betrokken bij de MVO-strategie.

Voor de methodische aanpak van de strategische en technische materies zoals de stakeholderbevraging en de materialiteitsanalyse liet Lidl zich begeleiden door Dirk Le Roy van het strategische duurzaamheidsadviesbureau Sustenuto. “Het opzetten van een relevante stakeholderdialoog met een representatieve groep vergt een ervaren procesaanpak als je nuttige input wil verkrijgen. Dirk Le Roy heeft de techniek van de GRI-rapportering volledig in de vingers.”

Aanbevelingen eerste verslag

Er is bij veel bedrijven nog enige koudwatervrees ten aanzien van MVO-rapportering. Ten onrechte, want transparantie en stakeholderbetrokkenheid over duurzaamheidsinspanningen zijn een blijver. De regelgeving volgt snel en niet alleen over de CO2-emissies. Ook voor cfo’s is dit een cruciale materie geworden, op het snijvlak van innovatie, risicobeheer, compliance en strategie. “Bij de opmaak van je eerste verslag krijg je met veel praktische vragen te maken. Huur een externe consultant in of beschouw je eerste verslag desnoods als een interne testversie. Beperk je tot de grote lijnen en investeer in de interne organisatie van datacaptatie en controle. Vertrouw erop dat dit je proces voor de volgende edities zal stroomlijnen. De immateriële voordelen zijn niet te berekenen!”