Privacyverklaring
Annick De Cock Annick De Cock, SD Worx
Tekst
Peter Ooms
Beeld
Wouter Van Vaerenbergh

Flexibel loon focust best op medewerkers, niet op fiscaliteit

1 juni 2019
Laat medewerkers zelf kiezen wat ze waardevol vinden
Het succes van nieuwe salarisvormen met veel flexibiliteit voor de medewerkers heeft een grote impact op de financiële afdeling. Die moet niet alleen een grote verscheidenheid aan transacties verwerken, maar er ook voor zorgen dat het bedrijf geen fouten maakt tegen fiscale en juridische regels.

Karl Abelshausen: Flexibel verlonen is een heel actueel thema na de discussies over de aanpak van de bedrijfswagen in het kader van de verkiezingsprogramma’s. Voor bedrijven is het echt belangrijk. Aan de ene kant willen we een aantrekkelijk loonpakket kunnen aanbieden aan de medewerkers. Daarnaast willen bedrijven optimaal inspelen op de veranderende verwachtingen van de jongere generatie. Die zijn meer geïnteresseerd in bijvoorbeeld fietsvergoedingen, gsm’s, tablets, meer vakantie, meer evenwicht tussen werk en privé.
Annick De Cock: Laat mensen zelf kiezen wat ze het waardevolst vinden. De fiets is nu helemaal top in veel bedrijven. In ons eigen bedrijf (SD Worx) groeit dat pijlsnel, veel sneller dan in andere bedrijven. Onze ligging in een filegevoelige buurt in Antwerpen speelt daarin zeker mee.
Kris De Schutter: Bedrijven moeten dit correct aanpakken en rekening houden met een resem aspecten, zowel qua vennootschaps- als persoonsbelasting, btw, RSZ, contractrecht en arbeidsrecht. Het is essentieel dat de financiële afdeling van bij het begin betrokken is om het eindresultaat goed te bewaken.

Groene keuzes of liever meer nettoloon?

Karl Abelshausen: Nieuwe maatregelen zoals cash for cars of het mobiliteitsbudget laten werknemers toe om effectief te kiezen om hun nettoloon te vergroten, door hun bedrijfswagen af te staan. Als ze dan voor eigen rekening een tweedehandswagen nemen die meer vervuilend is, dan levert dat een negatief effect op voor het milieu en het klimaat. Zo missen die keuzes de groene doelstelling van die maatregel.
Annick De Cock: In dat kader zou bijvoorbeeld een regeling als cars for cash nuttig kunnen zijn. Werknemers die nu geen recht hebben op een bedrijfswagen, zouden dan de kans krijgen om tegen een vergoeding wél over een nieuwe auto te beschikken. Deze discussie wijst op het gebrek aan visie van de regering. De klimaatspijbelaars hebben eerder duidelijk aangetoond dat de overheid geen coherent beleid voert om de klimaatdoelstellingen te halen.
Kris De Schutter: Wat de bedrijfswagens betreft, zijn er twee categorieën medewerkers: zij die er een hebben – de haves - en zij die er geen hebben – de havenots. De discussie en de nieuwe voorstellen gaan alleen over de haves. Het mobiliteitsbudget bijvoorbeeld is alleen voor hen bedoeld. Het is de bedoeling hen niets af te pakken, maar sommigen zullen nu in staat zijn om het voordeel dat ze al hebben nog te vergroten en meer netto over te houden. Dat is hoe dan ook niet mogelijk voor de havenots. Je kan ethische vragen stellen over het verschil in behandeling tussen die twee categorieën.
Karl Abelshausen: Ik heb ook een bedrijfswagen en die vertegenwoordigt een stuk van mijn loon. Dat kan je niet zomaar afpakken.
Annick De Cock: Uit onze analyses blijkt dat een werknemer die zelf die wagen zou moeten kopen en bekostigen, daarvoor gemiddeld zeshonderd euro per maand zou betalen. In sommige gevallen is dat dus veel meer. Het gaat inderdaad om veel geld.
Kris De Schutter: Alternatieve formules zoals cash for cars kosten dan weer meer aan de bedrijven. Dat zal hoe dan ook een rem zetten op de invoering ervan. Je hebt in een bedrijf ook andere aspecten die meespelen: het personeelsbeheer kan veel verder gaan om medewerkers aan zich te binden en te motiveren. In dat kader mikken de werkgevers toch op een kostenneutraliteit.
Annick De Cock: Ja, en ik denk dat de grote voordelen van een klassieke bedrijfswagen ook een effect zullen hebben op de nieuwe, jonge medewerkers. Ze mogen nog zo gewend zijn om zich met het openbaar vervoer of per fiets te verplaatsen, we hebben er nog geen zicht op hoe ze reageren wanneer ze zelf een bedrijfswagen aangeboden krijgen. Ik geloof daarom meer in een ruimere toepassing van flexibel verlonen. De nieuwe generatie zal dan misschien veel praktischer gaan nadenken over welke type vervoermiddelen ze kiezen in functie van een specifieke verplaatsing. Het zit erin dat medewerkers straks zowel een wagen, een bedrijfsfiets als een treinabonnement zullen hebben.

Administratie

Kris De Schutter: In de praktijk zullen heel wat verschillende zaken verwerkt moeten worden en dat leidt tot bijkomende inspanningen van bedrijven; dat loont, maar het is een investering.
Annick De Cock: Die beheersbaarheid is wel degelijk belangrijk. Als dat lukt, kan je als werkgever straks profiteren van een oplossing die medewerkers tevredener maakt. Misschien geven ze het bedrijf ook een duurzamer imago.
Kris De Schutter: Het mobiliteitsplan blijft voorlopig heel erg gebonden aan een ingewikkelde optelling en berekening van de verschillende voordelen. Het is een echte apothekersrekening. Het nadeel daarvan is dat de fiscus bij rekenfouten de hele regeling kan verwerpen.
Rond de tafel klinken enerzijds positieve geluiden over de mogelijkheden van het mobiliteitsbudget, maar sommige bepalingen kunnen het succes ervan toch in de weg staan?
Annick De Cock: Ik denk niet dat die zaken de invoering van het mobiliteitsbudget zullen tegenhouden, maar het is inderdaad nog even afwachten hoe werknemers met zo’n budget zullen omgaan en welk resultaat dat uiteindelijk zal opleveren. Het kan volgens mij niet de bedoeling zijn dat mensen in de eerste plaats kiezen voor cash en zo geld in handen krijgen dat een stuk minder belast wordt dan de rest van hun loon. In eerste instantie is dit budget immers bedoeld als incentive voor wie zijn verplaatsingsgedrag wil verduurzamen.
Kris De Schutter: Het grote nadeel bij de twee systemen is dat er nog veel onzekerheid bestaat. Grote bedrijven met veel bedrijfswagens zullen geen exotische regeling uitwerken die achteraf misschien onwettelijk blijkt. Dat zou ook een risico zijn voor de werknemers. Bij een berekeningsfout zijn de mogelijke fiscale gevolgen voor hen aanzienlijk. Dat alleen al zal veel bedrijven tegenhouden.
Karl Abelshausen: Ik ben zelf een grote voorstander van die flexibiliteit, maar het is ook zaak om het aantrekkelijk genoeg te maken om werknemers over de streep te trekken. Het mobiliteitsbudget, maar ook flex benefits in het algemeen, brengen heel wat administratie met zich mee. Mijn collega’s getuigen inderdaad over heel complexe berekeningen, die maand na maand opvolging moeten krijgen. Dat maakt de werklast een stuk zwaarder.

En wie doet dat uiteindelijk, HR of de boekhouding?

Karl Abelshausen: Bij ons is dat HR in samenwerking met de boekhouding. Er zijn enerzijds heel goede HR-tools die deze materie kunnen beheren. Ik heb de indruk dat het voor hen al heel goed mogelijk is om alles goed in kaart te brengen, zodat ze de loonbrieven correct kunnen opstellen. Daarachter komt nog een stuk boekhouding en fiscaliteit. Denk maar aan provisies, btw-correcties, verworpen uitgaven ...
Kris De Schutter: Het komt erop neer dat veel variaties in flexibel verlonen ook leiden tot extra complexiteit, ook bij de financiële afdeling op het vlak van boekhouding, thesaurie en fiscaliteit. Als bedrijf is het daarom absoluut noodzakelijk om bij de uitwerking van die systemen de financiële verantwoordelijken meteen van bij de start en gedurende het hele traject te betrekken. De impact op de vennootschapsbelasting en de boekhoudkundige verwerking is erg groot.
Klein beginnen
Annick De Cock: Om die reden kiezen veel bedrijven om klein te beginnen en enkel te starten met bijvoorbeeld een drietal mogelijkheden. Op die manier kan je makkelijker garanderen dat er geen losse eindjes zijn. Het heeft ook een wervend effect op de werknemers. Er is een overzichtelijk aanbod van mogelijkheden en in de periode daarna kan de werkgever telkens een nieuwe, bijkomende keuze aanbieden. Het bedrijf kan dan ook heel duidelijk maken wat het zijn medewerkers allemaal aanbiedt, zodat zij dat niet te vanzelfsprekend gaan vinden.
We hebben daarover net een studie afgerond en vastgesteld dat werknemers het meest kiezen voor extra vakantie in het kader van hun flexibele verloning. Opvallend is dat werkgevers deze optie aanbieden, zonder dat zij of hun werknemers daar een groot fiscaal voordeel bij krijgen. Dat is ook een teken dat de waarde van een maatregel op een heel ander vlak kan liggen. Meer tijd is heel belangrijk voor veel medewerkers.
Karl Abelshausen: Als bedrijf moet je goed de doelstelling van het flex benefit plan voor ogen houden en tegemoetkomen aan de noden van de werknemers. Geld zal daar maar een stukje van innemen.
Annick De Cock: Het succes van het bedrijfsfietsenverhaal mag je ook niet beperken tot fiscaliteit. Mensen kiezen hiervoor omdat ze het leuk vinden om elke dag een stukje te fietsen. Een belastingvoordeel of een leasefiets is een bijkomend voordeel.
Kris De Schutter: Een van de doelstellingen van het bedrijf is om mensen aan zich te binden. Of mee te zorgen dat medewerkers niet ziek worden en een gezonde levensstijl aanhouden. Het moet kaderen in een brede personeelspolitiek.

Politiek

Kris De Schutter: De aftrekbaarheid van de salariswagens is na de invoering van de nieuwe vennootschapsbelasting sterk afgenomen. Het resultaat komt neer op een vestzak-broekzakoperatie. We zien een terugverdieneffect van die salariswagens, dankzij meeropbrengsten van de beperkte aftrekbaarheid, de accijnzen op brandstoffen en andere zaken. Dat zal het voor de volgende regering hoe dan ook moeilijk maken om de salariswagen af te schaffen of het voordeel te beperken. De vorige regeringen hebben geen consistent beleid gevoerd. Elektrische wagens werden bijvoorbeeld eerst wel ondersteund, maar intussen niet meer.
Karl Abelshausen: Dat heeft echt een pervers effect voor bedrijven. Eerst worden ze aangemoedigd om zoveel mogelijk elektrische wagens in hun policy op te nemen en van zodra ze dat doen, wordt het fiscaal voordeel weer afgeschaft. Dan zit je ermee. Het zijn erg dure voertuigen en dan moet je de volle pot betalen zonder tegemoetkoming. Op die manier is het als bedrijf wel heel moeilijk om een consistente policy uit te werken. Het stimuleert ons echt niet om voortaan snel een policy aan te passen, omdat we weten dat de tegemoetkomingen ook snel weer kunnen verdwijnen.
Annick De Cock: Telkens een aanpassing in de fiscaliteit aan de orde is, springen die salariswagens in het oog. Ik sluit mij aan bij Kris: de regering heeft er zelf te veel voordeel bij om het systeem zomaar af te schaffen. Ik verwacht zeker geen big bang. Tegelijk bestaat de mogelijkheid dat bedrijfswagens geleidelijk minder voordelig worden gemaakt, bijvoorbeeld door te voorzien in een extra belastbaar voordeel op een tankkaart of door het aantal privékilometers te beperken.
Kris De Schutter: Dat heeft dan weer een effect op de vennootschapsbelasting. Daar zal een nieuwe regering niet aarzelen om in te grijpen. Als het om het voordeel van de werknemer gaat, verwacht ik niet dat politieke partijen het zullen aandurven om kiezers hun tankkaart af te pakken.

Nieuw mobiliteitsbudget

Kris De Schutter: De wetgever gaat uit van drie pijlers: een bedrijfswagen, openbaar vervoer en een uitbetaling van een restbedrag in cash. Die cash opent de mogelijkheid voor werknemers om hun budget zodanig in te richten dat ze netto meer overhouden. Het luik met het openbaar vervoer is dan weer heel breed en laat heel veel toe, als het maar niet het vliegtuig is.

Annick De Cock: Het kan gaan over abonnementen of treintickets voor zakenreizen. Het gaat zo ver dat werknemers die treintickets ook kunnen kiezen voor hun vakantietrips. Op die manier wordt het mobiliteitsbudget weer echt een stuk van het loon dat je kan gebruiken voor privé-uitgaven.

Annick De Cock (SD Worx), Karl Abelshausen (Telenet), Kris De Schutter (Loyens & Loeff) Annick De Cock, nieuwe manager voor flexibel verlonen, SD Worx Karl Abelshausen, verantwoordelijke fiscaliteit, Telenet Kris De Schutter, vennoot arbeidsrecht en flexibel verlonen, Loyens & Loeff