Hoe beslist u? Hoe loopt dat proces in uw organisatie? Stijn De Knop, cfo van Torfs, stelt in dat verband vast dat een softwaresysteem niet zelden beter beslist dan een reeks ervaren medewerkers.
Het is een statement dat nog altijd spontane weerstand zal oproepen. Zeker bij de ‘experten’ in uw omgeving. Die zijn nog dikwijls geneigd om veel vertrouwen te stellen in hun buikgevoel. De cfo van Torfs deed deze uitspraak toen we het hadden over een aantal toepassingen waarin al een deel machinelearning zit. Een van die toepassingen stelt maatregelen voor voor bepaalde schoenen in specifieke winkels tijdens een bepaalde periode. Achteraf toetst het systeem die voorspellingen met de echte gerealiseerde verkoopcijfers. Ook in het systeem van de webshop zit dergelijke technologie. Stijn De Knop voelt een zekere aarzeling, want die beslissingen gebeuren in een black box van de leverancier van de software. Maar “de kwaliteit van die automatische beslissing is beter dan die van een medewerker, blijkt uit onze analyses. Bovendien verloopt het nu automatisch. Het is enerzijds vreemd dat we daar niet zelf over beslissen, maar we weten dat ook de grote internationale webshops het op dezelfde manier doen.”
We bespeuren een voorzichtig enthousiasme bij Stijn Knops, al blijft hij sceptisch. Ik vraag mij af of hij het boek ‘Ruis’ (de oorspronkelijk editie heet ‘Noise’) gelezen heeft (‘Hoe beslist u?’, www.fdmagazine.be). Het boek analyseert het fenomeen ruis, het verschijnsel waarbij menselijke beslissingen zeer sterk uiteenlopen, waar je nochtans zo goed als identieke beslissingen zou verwachten. Dat betekent dat experten over een en dezelfde materie een mening formuleren die sterk afwijkt van die van andere experten die dezelfde materie beoordelen. De auteurs schetsen onthutsende voorbeelden. Dokters stellen sterk uiteenlopende diagnoses bij dezelfde patiënt, collega’s schatten de kans op succes van sollicitanten uiteenlopend in. Hetzelfde zie je bij verzekeraars, investeerders, enzovoort.
De auteurs, waaronder Daniel Kahneman (die u al kent van Thinking Fast and Slow) citeren zowel oud als recent academisch onderzoek waaruit blijkt dat ruis overal opduikt, maar ook dat wij dat ons niet realiseren. Mensen vertonen sterk de neiging om te onderschatten hoe onvoorspelbaar de toekomst is.
De auteurs geven verschillende tips. Een ervan is om, alvast waar mogelijk, algoritmes te gebruiken. Zelfs eenvoudige systemen reduceren de ruis doordat ze basale valkuilen vermijden: individuen worden onbewust beïnvloed door hun humeur, het moment van de dag, recente ervaringen, … Systemen lijden daar niet onder, al herleiden ze het fenomeen niet tot nul. Naast het gebruik van systemen hebt u ook nog nood aan een kritische toets van beslissingsprocessen.
De belangrijkste tip uit Ruis is wellicht: doe al eens een ruis-audit. Toets hoe sterk analyses van experten in uw organisatie uiteenlopen. Echte kennis begint hij weten wat je niet weet.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de finance wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
