In zijn 45ste jaarlijkse analyse van de financiële toestand bij de lokale besturen ziet Belfius Strategic Research dat de voorbije legislatuur het budgettaire evenwicht niet in gevaar heeft gebracht.
Voor de Vlaamse gemeentebesturen oogt de financiële balans aan het einde van deze legislatuur positief. Dat is verrassend, gezien de bijzonder woelige tijden met de covidcrisis, een galopperende inflatie met fors stijgende loon- en bouwkosten, een energiecrisis en tot slot fors toegenomen rentes.
Een belangrijk signaal voor de financiële gezondheid van de lokale besturen is dat de gemeentebesturen, ondanks de opeenvolgende crisissen, hun belastingtarieven nauwelijks verhoogd hebben. Belfius stelt dat de steden en gemeenten blijk gegeven hebben van veerkracht dankzij hun vermogen om hun beleidsplannen in de loop van de bestuursperiode aan te passen aan de nieuwe realiteit. Het financiële evenwicht is nooit in gevaar geweest.
Een belangrijke graadmeter om na te gaan hoe de lokale besturen het ervan afbrengen, zijn de investeringen. Die bleven op peil. Het totale bedrag is zelfs wat gestegen ten opzichte van de vorige beleidsperiode.
Een heikel punt blijft de toenemende pensioenlast voor de statutaire ambtenaren. Die worden bij hun uitstroom steeds vaker vervangen door contractuele medewerkers. Gemeentebesturen moeten extra middelen vinden om deze pensioenen – die ze via een gesloten systeem zelf financieren voor hun vastbenoemde gepensioneerden – te blijven garanderen. Vooral in de grote steden is dat een ware uitdaging.
● De automatische loonindexeringen bij de burgers hebben een positieve invloed op de ontvangsten van de gemeenten. Hogere lonen resulteren in meer inkomsten uit de aanvullende personenbelasting. De inkomsten uit de onroerende voorheffing zijn eveneens gestegen, door de indexatie van het kadastraal inkomen.
● Ook de ondersteuning door werkingssubsidies die meegroeien, speelt een grote rol, samen met extra steun van de regionale en federale overheid. Die is onder meer gericht op het bezweren van de energie- en opvangcrisis en oplopende pensioenuitgaven.
Belfius Strategic Research ziet drie grote uitdagingen voor de volgende bestuursperiode. Uit een enquête bij de financieel directeurs en schepenen van Financiën blijken dit de grootste financiële knelpunten voor de komende legislatuur:
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de finance wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
