Nieuwe Europese Commissie: opportuniteit voor de CFO?

Als alles volgens plan verloopt, treedt op 1 november 2019 de nieuwe Europese Commissie aan. Die wordt voor het eerst geleid door een vrouw: Ursula von der Leyen. Over haar curriculum vloeide al veel inkt, maar wat kan het aantreden van de nieuwe Commissie betekenen voor de CFO? Laat ons, om dat concreet te maken, even kijken naar het economisch paradepaardje van de huidige Commissievoorzitter vooraleer een aantal agendapunten van de nieuwe Commissie te belichten.

Het plan-Juncker

Het economisch huzarenstukje dat huidig Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker aankondigde in zijn beleidsverklaring, was het Europees Fonds voor Strategische Investeringen, kortweg EFSI. Het werd opgericht om het gebrek aan vertrouwen en investeringen na de economische en financiële crisis weg te werken. Doel was om tegen 2020 vijfhonderd miljard euro te investeren in essentiële sectoren zoals infrastructuur, energie-efficiëntie en hernieuwbare energie, onderzoek en innovatie, milieu, landbouw, digitale technologie, onderwijs, gezondheidszorg en sociale projecten. Die vijfhonderd miljard is gebaseerd op het multiplicatoreffect, waarbij de ervaring aantoont dat elke Europees gespendeerde euro in totaal vijftien euro in beweging brengt dankzij bankfinanciering en andere middelen die initiatiefnemers bijeenbrengen. Het investeringsinitiatief kan als een groot succes worden beschouwd. Op basis van de huidige cijfers ziet het ernaar uit dat de doelstelling van vijfhonderd miljard euro – iets meer dan het bruto binnenlands product van België – zal worden gehaald.

Voorbeelden EFSI-steun

Om het voor de CFO concreet te maken, geef ik graag een paar voorbeelden van EFSI-projecten die dit jaar zijn goedgekeurd en waarbij Belgische bedrijven betrokken zijn. Het Zweeds-Belgische Atlas Copco verkreeg een EFSI-bedrag van driehonderd miljoen euro voor onderzoek en ontwikkeling naar duurzame oplossingen voor compressoren. De Nederlands-Belgische Boels-constructie verwierf honderd miljoen euro voor het verder uitbouwen van haar materiaalarsenaal voor verhuur. Het Belgisch-Franse Aperam kreeg honderd miljoen euro voor onderzoek naar de productie van roestvrij staal. Eneco kon rekenen op 260 miljoen euro voor het verder ontwikkelen van zijn windmolenpark op de Noordzee. Het gaat stuk voor stuk om topondernemingen in hun domein.

Ook publieke instanties deden een beroep op EFSI: de Oosterweelverbinding kon rekenen op een steun van honderdvijftig miljoen euro, de Universiteit van Namen op 35 miljoen, het tramproject in Luik op 195 miljoen en het Hospitaal van Charleroi op tweehonderd miljoen.

Groei, innovatie en scaling-up

Ursula von der Leyen heeft haar prioriteiten voor de volgende vijf jaar bekendgemaakt. Als we ons enkel beperken tot het hoofdstuk over economie, stellen we vast dat groei, innovatie en scaling-up van ondernemingen de kernwoorden zijn. Concreet betekent dit dat de Commissie werk zal maken van gemakkelijkere toegang tot de eenheidsmarkt, vermindering van de administratieve lasten en verbeterde toegang tot financiering.

Het voltooien van de eenheidsmarkt en maatregelen die ervoor zorgen dat de bedrijven meer de opportuniteiten genieten die de eenheidsmarkt biedt, blijven een topprioriteit. Wat red tape betreft, pleit de Commissie onder andere voor het invoeren van een gemeenschappelijke belastingbasis waardoor bedrijven actief in verschillende Europese landen slechts één belastingaangifte moeten indienen en waarbij de belastbare winst volgens een vooraf bepaalde verdeelsleutel wordt vertaald naar de verschillende landen waar het bedrijf actief is (voor een analyse van de Common Corporate Tax Base of CCTB verwijs ik naar FD Magazine van oktober 2016, p.30).

Gebrek aan scale-upfinanciering

Wat financiering betreft, is de starterskloof met de Verenigde Staten zo goed als weggeëbd, maar doorgroeien vormt een uitdaging. Van de honderd starters in Europa zijn er elf die doorgroeien, ten opzichte van tweeëntwintig in de Verenigde Staten. Europa hinkt bovendien achterop wat betreft het aantal eenhoorns. Van de 350 in kaart gebrachte eenhoorns ‘leven’ er slechts achttien op het Europese continent (cijfers 2019-EU27). Een van de belangrijkste redenen is het gebrek aan scale-upfinanciering. Naar schatting is er in de Verenigde Staten 35 maal meer risicokapitaal voor late stage financing dan in Europa (negentig miljard dollar in de VS tegenover 2,6 in EU; cijfers 2018). Naast een nieuw programma voor scale-upfinanciering (Escalar, zie artikel in FD Magazine, november 2017, p.24), onderzoekt de Commissie hoe ze eerste beursnoteringen (initial public offerings of IPO’s) voor kmo’s kan vergemakkelijken via een privaat-publieke samenwerking.

Dit alles is maar een beperkte greep van wat de Europese agenda 2019 – 2024 zal bieden. Voor CFO’s is dit zeker en vast geen ver-van-mijn-bedshow, maar gaat het om concrete maatregelen voor bedrijven. Wordt vervolgd!