Privacyverklaring
Dave Remue Dave Remue, head of fintech van KPMG
Tekst
Peter Ooms

Financiële sector heeft meeste pilootprojecten blockchain

2 januari 2023
Blockchain zet aan om van wit blad te vertrekken
“Het besef is doorgedrongen dat blockchain een veelbelovende technologie is, maar geen toverformule”, zegt Dave Remue, head of fintech van KPMG.

“Het besef is doorgedrongen dat blockchain een veelbelovende technologie is, maar geen toverformule”, zegt Dave Remue, head of fintech van KPMG.

“Het ideale scenario voor een toepassing met blockchain is verbinding maken tussen heel veel gebruikers. Het voordeel stijgt met het aantal gebruikers. Intussen weten we dat het net moeilijk is om veel gebruikers de discipline op te leggen om de data correct door te geven. Op die manier krijgt de implementatie van een blockchain het karakter van een klassiek IT-project: veel tijd gaat naar het maken van afspraken over type data, formaat en toezicht op de kwaliteit van de data”, zegt Dave Remue.

Kritisch kijken naar IT-plannen

De oplossing die organisaties naar voor schuiven, is om de blockchain te gebruiken in een latere fase en intussen van start gaan met systemen die gebaseerd zijn op de klassieke technologie. “Ik vind dat een gezonde houding. Het einddoel blijft intact en toch ga je sneller van start. Voor mij is blockchain een krachtig middel dat organisaties aanzet om kritisch te kijken naar hun IT-plannen. Het spoort hen aan om van een wit blad te vertrekken. Dat heeft de kracht om de geesten te openen en oplossingen te zoeken. Vaak hebben ze dan niet eens een blockchain nodig.”

Geen houdbaar model

“Een puur openbare blockchain, zoals die voor bitcoin, heeft nog een ander nadeel: iedereen vertrouwt op de kwaliteit van het programma, dat gecontroleerd is door een beperkt aantal personen. Wanneer er iets fout loopt, kan niemand het nog rechtzetten. Er is ook geen centrale partij die ingrijpt om de gevolgen van de fout te compenseren. Als je dan bitcoins verliest, heb je gewoon pech. Voor veel bedrijven is dat geen houdbaar model”, zegt Dave Remue.

Hij wijst op de technische beperkingen van cryptomunten. “De verrichtingen met bitcoin bijvoorbeeld zijn traag, hooguit enkele transacties per seconde. Als je dat vergelijkt met systemen als Euroclear of het betaalnetwerk van Mastercard of Visa, die meer dan dertigduizend transacties per seconde aankunnen, dan is er een groot verschil in efficiëntie. Een cryptomunt is nog lang geen gegarandeerd alternatief voor dergelijke betaalsystemen. Er wordt ondertussen gewerkt aan verbeteringen. Zo heeft het ethereumnetwerk aanpassingen op zijn roadmap om ooit honderdduizend transacties per seconde te halen.”

Financiële sector controleert toegang

Toch is het net de financiële sector die de meeste experimenten en pilootprojecten met blockchains of Distributed Ledger Technology (DLT) heeft opgezet. “Dat klopt. Die sector kent heel wat processen met zeer veel spelers, inclusief toezichthouders, die allemaal zicht willen hebben op het geheel. Denk maar aan beurstransacties, het beheer van onderpanden enzovoort. De spelers uit de financiële sector hebben dat opgelost door geen openbare, maar een gesloten blockchain te gebruiken. Op die manier kan je eerst en vooral de toegang tot het systeem perfect controleren. Onbekenden hebben nooit toegang. Dat maakt dat je daarna niet voortdurend bijkomende maatregelen hoeft te nemen om de veiligheid en integriteit van de transacties te bewaken. Een gesloten blockchain heeft ook niet te maken met energieverslindende mining om de transacties te registreren, zoals bij bitcoin.”

Fnality

Een goed voorbeeld van een oplossing in de financiële sector is het utility settlement coin-project, opgestart door twaalf internationale banken, waaronder KBC en ING. De banken gebruiken deze virtuele munt op een privéblockchainplatform om de onderlinge afrekening van effectentransacties te verwerken. “In een traditioneel systeem is een transactie pas volledig afgewerkt als het geld op de rekening van de verkoper staat. Wanneer er corresponding banks bij betrokken zijn, kan kan een tijdje duren. Met blockchain is de overdracht onmiddellijk gerealiseerd. Die snelheid zorgt voor een vermindering van het risico, wat op zich al kosten bespaart. Dit succes heeft ervoor gezorgd dat naast de stichtende banken ook instanties als Euroclear en Nasdaq deel uitmaken van die organisatie. Die staat intussen bekend als Fnality”, zegt Dave Remue.

Centrale-bankmunt

Het is om diezelfde reden dat professionele partijen uit de financiële sector geïnteresseerd zijn om een central bank digital currency (CBDC) in te voeren. Dat is een digitale munt die de diverse nationale banken uitgeven en dekken. Niet alleen organisaties uit de financiële sector, maar ook grote bedrijven zijn ervan overtuigd dat ze met de CBDC bepaalde transacties veel sneller en goedkoper kunnen realiseren. “Toch is het niet zo eenvoudig. De verschillende nationale banken werken nog maar net aan een concrete, lokale oplossing. Ze kijken nog beperkt over de grenzen. Ik denk dat het nog een aantal jaren duurt vooraleer we daar resultaten zien. Intussen zijn er individuele banken die wel een oplossing aanbieden voor internationale klanten, zoals Onyx van J.P. Morgan. Dat voorziet in de uitwisseling van betalingsinformatie, digitale munten en assets via een privéblockchain. Ik denk dat gaandeweg ook kleinere bedrijven hun voordeel kunnen doen in het kader van thesauriebeheer. Of een CBDC nuttig is voor de consument, daar heb ik grotere twijfels over”, zegt Dave Remue.

Innoveren met fintechs

De expert wijst erop dat Belgische spelers, waaronder de genoemde banken, een vooraanstaande rol spelen in blockchainoplossingen. “Er zijn al heel wat concepten uitgewerkt in ons land, zoals Katecoin van KBC of het Kube-platform van Isabel, dat uitwisseling van gegevens tussen banken versoepelt. Zo’n innovatie, met lokale aanwezigheid van dynamische fintechs, trekt nu ook internationale investeerders aan. KBC heeft andere ideeën dan weer afgevoerd, zoals Wetrade, de handelsfinancieringsoplossing voor kmo’s. Dergelijke projecten hebben wel inspirerend gewerkt voor Maersk, om de opvolging van zijn containers in real time op te volgen.”

Herkomst producten certificeren

Dave Remue: “Een aantal bedrijven gebruikt blockchaintechnologie om snel scheepsdocumenten en internationale betalingen uit te wisselen, bijvoorbeeld om goederen op te halen in de haven. De oplossing van het Antwerpse T-Mining maakt dit mogelijk. Blockchain is ook populair bij buitenlandse werknemers die geld willen overmaken naar het thuisland, omdat ze zo de kosten van traditionele spelers als Western Union vermijden. Blockchainoplossingen worden ook gebruikt in ketens waar de authenticiteit van goederen en leveranciers belangrijk zijn. Colruyt en Carrefour doen dat bijvoorbeeld om de herkomst van een aantal voedingsproducten te certificeren. Bedrijven die elektrische batterijen nodig hebben, willen dan weer zeker zijn dat de gebruikte materialen zoals kobalt zonder kinderarbeid zijn gewonnen. Ook daarvoor bestaat een netwerk.”