De digitale euro staat diametraal tegenover cryptogeld
Door de verregaande digitalisering van het betaalverkeer en bijgevolg het steeds minder belangrijker worden van chartaal geld, verliezen de centrale banken aan belang. De bankbiljetten vertegenwoordigen nog amper twintig procent van hun balans. De rest zijn hoofdzakelijk rekeningen van de banken bij de centrale bank en zijn dus euro’s in digitale vorm, maar geen digitale euro’s. Een digitale euro zou dus een aanvulling op contant geld bieden en zo een halt toeroepen aan het tanende belang van de centrale banken in het betaalverkeer.
De digitale euro, die bestaat toch, zullen veel lezers denken. Wel, het antwoord is niet zo eenvoudig. De euro’s op onze bankrekening zijn weliswaar digitaal – dit in tegenstelling tot chartaal – maar zijn daarom nog geen digitale euro’s. Chartale euro’s zijn bankbiljetten, dus euro’s uitgegeven door de Europese Centrale Bank. Wie een eurobiljet op zak heeft, heeft in feite een schulderkenning van de centrale bank in handen. Vandaar dat die ook wordt ondertekend door de gouverneur van de centrale bank.
Digitale munten worden door de bank niet rechtstreeks uitgegeven, maar alleen maar door de gelden die de centrale banken creëert ten aanzien van de banken. Het geld dat u op uw bankrekening heeft staan, wordt niet uitgegeven door de centrale bank. Het is dus geen schulderkenning van de centrale bank, maar van de commerciële bank. Als deze bank failliet gaat, kunt u het geld op uw bankrekening verliezen. Voor de particulier geldt een waarborg tot honderdduizend euro.
Als bijvoorbeeld in de kader van het Europees monetair expansiebeleid de centrale bank obligaties opkoopt bij de banken, dan creëert zij digitaal geld. Het idee van de digitale euro is dat de bank rechtstreeks euro’s uitgeeft aan de burger in digitale vorm, net zoals zij bankbiljetten drukt. De digitale euro zou dus een schulderkenning van de bentrale bank inhouden.
Door de verregaande digitalisering van het betaalverkeer en bijgevolg het steeds minder belangrijker worden van chartaal geld, verliezen de centrale banken aan belang. De bankbiljetten vertegenwoordigen nog amper twintig procent van hun balans. De rest zijn hoofdzakelijk rekeningen van de banken bij de centrale bank en zijn dus euro’s in digitale vorm, maar geen digitale euro’s. Een digitale euro zou dus een aanvulling op contant geld bieden en zo een halt toeroepen aan het tanende belang van de centrale banken in het betaalverkeer.
Op basis van een onderzoek van Mastercard blijkt dat wereldwijd 2,4 miljard mensen niet over een bankrekening beschikken. In Europa gaat het nog altijd over 140 miljoen of een kwart van de Europeanen. Het onderzoek stelt dat een gebrek aan kennis over en een wantrouwen in de banksector de voornaamste redenen zijn voor het niet hebben van een volwaardige bankrekening. Een vijfde (twintig procent) wil helemaal geen bankrekening en nog eens 10 procent zegt dat ze banken niet vertrouwen voor hun geld. Mensen die leven in totale armoede hebben trouwens geen bankrekening nodig. In landen zoals China, Indië en Afrika zijn er meer bezitters van een mobiele telefoon dan van een bankrekening. Een digitale munt zou dus de financiële inclusie kunnen vergroten.
Een digitale euro kan ertoe bijdragen dat de burgers van het eurogebied toegang houden tot een eenvoudig, universeel aanvaard, veilig en betrouwbaar openbaar betaalmiddel. Dit is in overeenstemming met het mandaat van de centrale bank om niet alleen de financiële stabiliteit te waarborgen, maar ook om te zorgen voor een efficiënt, betrouwbaar en inclusief betalingssysteem. De ECB is trouwens niet de enige die overweegt een digitale munt in te voeren. Meer dan tachtig centrale banken in de wereld werken aan een digitale munt. Deze munten luisteren naar het letterwoord CBDC’s, Central Bank Digital Currencies. Het eerste land dat zijn valuta digitaliseerde, en al operationeel is, zijn de Bahama’s met hun zogenaamde zanddollar.
Teneinde alle verwarring te vermijden, de digitale euro, als die er komt (voorzien in 2025), is helemaal geen cryptogeld maar staat er diametraal tegenover. Crypto betekent duister, denken we maar aan een crypte in een kerk. Crypto is ook wat het daglicht niet verdraagt. Met andere woorden wat gebruikt wordt voor duistere transacties. De grootste gebruikers van de cryptomunten zijn trouwens Venezuela, Nigeria en Vietnam. Omdat transacties grotendeels anoniem zijn, worden cryptovaluta regelmatig gebruikt voor criminele activiteiten. Maar ook veel consumenten in armere landen die geen bankrekening hebben, maar wel een smartphone kunnen een cryptorekening openen.
In China zijn de cryptomunten verboden en de Europese commissie werkt aan een richtlijn om de cryptomunten te reglementeren. De facto gaat het over gedecentraliseerd geld waarbij via blockchain de macht van een centrale autoriteit uitgeschakeld wordt. De volatiliteit van de cryptomunten, die hoofdzakelijk het gevolg is van speculatie, maakt de cryptomunten totaal ongeschikt als betaalmiddel. Als de bitcoin bijvoorbeeld halveert in waarde - wat ze de laatste zes maanden deed - zou dit inhouden dat de prijzen verdubbelen, met andere woorden een inflatie van 200 procent op jaarbasis. De cryptomunt is dus allesbehalve geschikt als betaalmiddel, in tegenstelling met wat de bedenkers ervan beoogden.
De digitale euro zou een gecentraliseerde munt worden die centraal in goede banen wordt geleid en de macht van de centrale overheid eerder vergroot. De waarde wordt niet bepaald door de markt of door speculatie, wat de grote volatiliteit van de cryptomunten verklaart, maar is direct gekoppeld aan de fiat-valuta van de euro. Meer nog, het is er alleen de digitale weergave van. Ze kunnen daarbij wel gebruikmaken van de blockchaintechniek. Het feit dat de Britse Centrale Bank, the Bank of England, haar digitale pond sterling de Britcoin zou gaan noemen, zal de verwarring tussen cryptomunten en digitale munten alleen maar vergroten.
Waar de cryptomunt zoveel mogelijk aan controle ontsnapt, wat ook haar succes in bepaalde landen verklaart, bevinden we ons met de digitale munt aan de andere kant van het controlespectrum. China bijvoorbeeld, die de cryptomunten heeft verboden, lanceerde de digitale elektronische munt (het DCEP of Digital Currency Electronic Payment initiatief) teneinde de plattelandsbevolking toegang te geven tot het financiële systeem. Financiële inclusie heet dat nobel doel.
De Bank of China heeft al meer technische patenten ter zake verzameld dan alle andere centrale banken samen. Ze kunnen daarbij ongekende transactiecapaciteiten bereiken. Bitcoin kan zeven-acht transacties per seconde aan; de Chinese DCEP verwerkt meer dan tweehonderdduizend pintransacties tegelijkertijd. Burgers kunnen gedigitaliseerde yuan ontvangen, opslaan en verzenden via apps en e-portemonnees. Bankrekeningen worden overbodig. Met de CBDC’s zou China zelfs het SWIFT-netwerk kunnen omzeilen.
De andere kant van de medaille, is dat dan de staten en centrale banken het netwerk volledig kunnen controleren en een overzicht hebben van alle transacties. Dat kan natuurlijk helpen bij de bestrijding van witwaspraktijken of terrorismefinanciering maar kan tevens tot een bigbrothersituatie leiden waarbij privacy bij de transacties helemaal niet is gewaarborgd. Wordt vervolgd!
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de finance wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
