Johan Van Damme
Als we hier zelfstandig doorkomen, geeft dat een sterk signaal aan medewerkers en klanten en uiteindelijk alle stakeholders
In kwade tijden leer je je vrienden kennen. Dat geldt ook voor bedrijven. Hoe ze klappen opvangen en lasten verdelen, zegt veel over hun ethische kompas. “Bij burgers blijkt dat uit hun burgerzin, bij bedrijven zie je of hun verhaal over corporate social responsibility nog klopt”, zo getuigt een ondernemer.
Toen de coronacrisis uitbrak, maakten veel organisaties gebruik van overheidsmaatregelen zoals tijdelijke werkloosheid. De ondernemers die wij contacteerden, vinden dat goede maatregelen, want voor nogal wat bedrijven waren ze ongetwijfeld noodzakelijk. Bij anderen rezen hier en daar de wenkbrauwen. Sommige ondernemers storen zich ook aan het opportunisme van machtige spelers met best wat historische winsten en stevige cashposities.
FDmagazine vroeg aan een paar ondernemers van familiale kmo’s hoe ze die oefening maakten. We spraken met topmensen van de detacheringsbedrijven Joos Consulting en PZ, de bouwgroep Willemen en Vandeputte Safety Experts.
“Voor ons was het beeld gemengd”, vertelt Dirk Vandeputte, ceo van een bedrijf met tweehonderd medewerkers dat veiligheidsoplossingen op maat aanbiedt. “Voor onze reguliere producten kelderde de omzet, maar de producten in onze catalogus die coronagerelateerd zijn, compenseren gedeeltelijk. We leveren ook mondmaskers. Die hebben we prioritair naar zorginstellingen gestuurd. De industriële klanten vroegen we wat meer geduld. We houden de omzet stabiel.”
Dirk Vandeputte is ook voorzitter van Etion, een platform voor geëngageerde ondernemers. “Vanuit ons Etionkanaal adviseren we om maximaal actief te blijven, met zoveel mogelijk medewerkers. Zo doorbreken we het minst de economische keten en dragen we het best bij aan een vlotte economische heropstart. Dat is een kwestie van solidariteit met bedrijven, maar ook met werknemers die hun inkomen misschien zien dalen en dus minder consumeren.”
Dirk Vandeputte deed voor Vandeputte Safety Experts geen beroep op de maatregel voor tijdelijke werkloosheid, hoewel er voor bepaalde afdelingen helemaal geen werk meer was. “Ik had die dertig medewerkers naar huis kunnen sturen, maar we hebben ervoor gekozen het resterende werk te verdelen. We plaatsten iedereen op vier vijfde. Iedereen levert in. De laagste inkomens verliezen verhoudingsgewijs het minst, niet meer dan vier procent. Voor de inkomens boven 4.000 en 4.500 euro kan dit soms tot vijftien procent oplopen. Ik vermoed dat iedereen begin juni opnieuw voltijds kan werken. We compenseren het loonverlies niet. Sommige bedrijven doen dat, maar wij verkiezen om de negatieve impact solidair op te vangen en tegelijk in het bedrijf cash op te bouwen om uit de gevarenzone te blijven. Een en ander vergt uiteraard flexibiliteit. Er zijn nu heel wat medewerkers aan de slag in de magazijnen, omdat daar nu meer werk is. Mijn eigen assistente had een verleden in sales en is daar nu weer aan de slag.”
Dirk Vandeputte stoort zich overigens aan de vraag van sommige grote klanten om later te betalen. “Zo riskeren ze bedrijven de afgrond in te duwen, alleen om de eigen thesauriepositie te verstevigen. Ook wij kregen vragen van grote klanten die normaal op negentig dagen einde maand betalen, om nu nog later te betalen. Ik ken ondernemers die een laconiek bericht kregen dat ze nog mogen leveren, maar dit jaar geen betalingen meer moeten verwachten. Door misbruik te maken van hun macht als grote klant, vergroten ze misschien de crisis. Je zag dat ook al in 2009.”
Ook voor de detacheringsbedrijven van ondernemer Johan Van Damme kwam de crisis snel en hard. Zijn eerste bekommernis was rust brengen. “De sfeer leek lichtjes paniekerig met zorgen rond gezondheid, werkzekerheid, enzovoort. Met een brief aan klanten en medewerkers wilde ik het vertrouwen in het potentieel van de medewerkers en van de organisatie duidelijk maken.” Johan Van Damme maakte dat meteen hard met het statement: “Onze organisatie heeft geen steun nodig. We komen hier op eigen kracht door.”
Johan Van Damme startte twintig jaar geleden een detacheringskantoor dat consultants bij klanten plaatst voor tijdelijke opdrachten op het vlak van finance, hr en supplychain. “Hoewel de crisis een flink deel van die consultants zonder opdrachtgever zette, gaf ik aan dat iedereen aan boord zou blijven en niemand voor de eerste twee kwartalen in tijdelijke werkloosheid zou gaan. Het past niet in onze cultuur van familiaal ondernemerschap en flexibiliteit om na jaren van groei meteen een beroep te doen op de overheid. We konden natuurlijk niet zeggen hoeveel consultants uiteindelijk zonder project zouden vallen, maar onze balans is sterk en we wisten dat we dat engagement aankonden. Onze klanten weten nu dat we nog altijd klaarstaan. Aan medewerkers die vandaag thuiswerken of zich bijscholen, gaven we de boodschap dat ons vertrouwen in hun inzetbaarheid ongeschonden blijft. Ik schrijf elke week een weekly letter naar alle medewerkers met een stand van zaken.”
Johan Van Damme deed geen beroep op de overheid. “Zoals iedereen van ons burgerzin moet tonen, moeten ook bedrijven maatschappelijk verantwoord handelen.” Dat bedrijven onder druk komen, vindt hij een goede test voor de waarden van een organisatie. “Ons familiaal ondernemerschap wordt bezield door groeien op eigen kracht. Ik zie deze crisis als onze ultieme stresstest, zoals die er al was voor banken in 2008. Als we hier zelfstandig doorkomen, geeft dat een sterk signaal aan medewerkers en klanten en uiteindelijk alle stakeholders.”
Ook Johan Van Damme is niet tegen de maatregelen van de overheid. Solidariteit is een belangrijk principe. “Maar dat houdt ook in dat je solidair bent met wie het echt nodig heeft. Ik hoop dat de maatregelen vanaf 30 juni wat meer voorwaarden formuleren, mocht verlenging nodig zijn. Solidariteit is maar houdbaar als de maatregelen niet gebruikt worden door bedrijven die kiezen tussen winst en méér winst. Ik geloof dat de wereld net iets scherper toekijkt in crisismomenten. De reacties die ik op mijn brief aan onze klanten en medewerkers kreeg, sterken mij in die overtuiging. Onze medewerkers raken niet verlamd, maar denken meer betrokken en creatiever mee.”
Ook de familiale bouwgroep Willemen Groep voelde de crisis snel. Ceo Tom Willemen vertelt ons dat de werven stilvielen, op tien tot vijftien procent na. “Waar dat mogelijk was, zijn we zo snel mogelijk gestart met activiteiten, in alle veiligheid, zoals funderingswerken. Voor bedienden werd thuiswerk de norm.”
Die overgang ging vrij vlot. Willemen zet al twee jaar sterk in op digitalisatie. Tom Willemen beseft dat de omstandigheden voor werknemers met een zorgtaak vandaag zeker niet optimaal zijn, maar in normale omstandigheden ziet hij mogelijkheden om meer thuis te werken, één of twee dagen per week. “Meer lijkt me nadelig voor de bedrijfscultuur, de verbondenheid, de uitwisseling van ideeën en de creativiteit. Daarvoor moeten collega’s informeel in contact zijn met elkaar, ook op momenten dat ze niet actief bezig zijn met concrete taken. Collega’s appreciëren sterk het spreekwoordelijke moment aan de koffiehoek, dat bepaalt mee de band met het bedrijf.”
Als ondernemer ziet hij in elke crisis opportuniteiten: de creatieve zoektocht naar oplossingen bracht nieuwe inzichten. Telewerk en digitaal vergaderen zijn blijvers. “Ze vermijden heel wat verplaatsingen. Digitaal vergaderen heeft zeker voor kleine groepen tot acht personen een meerwaarde, vooral voor goed afgelijnde thema’s. Het is geschikt voor bijvoorbeeld een wekelijkse stand van zaken of om een product toe te lichten, minder voor een strategische bespreking of een brainstorm. Ook kennismaken met nieuwe partners is minder evident. Videovergaderen gaat vlotter met wie je al kent. Als maar de helft van onze vergaderingen virtueel verloopt, zijn we al een heel eind verder.”
Vlnr: Tom Willemen, Dirk Vandeputte
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de finance wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
