Zeven aanbevelingen om maatschappelijk verantwoord te ondernemen

Duurzame bedrijven vinden gemakkelijker nieuwe investeerders

In 2015 lanceerden de Verenigde Naties de zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s) als opvolger van de millenniumdoelen. Deze duurzame-ontwikkelingsdoelen bevatten 169 concrete doelstellingen en 232 meetbare indicatoren. Zo beschikken alle bedrijven nu over een internationaal gevalideerd kompas om duurzamer te ondernemen.

Cfo’s betrokken bij duurzame doelstellingen

Duurzaamheid is geen kost meer, dat staat nu buiten kijf. Divers academisch onderzoek toont aan dat ondernemingen die kozen voor een ambitieuze transitie naar duurzaamheid op haast alle vlakken beter presteren dan ondernemingen die daaraan verzaakten. Ze zijn aantrekkelijker als werkgever, kunnen rekenen op loyalere klanten, genieten een verlaagde kapitaalkost, demonstreren meer veerkracht, beheersen hun risico’s beter, maken met meer vertrouwen hun financiële en extra-financiële informatie aan beleggers bekend en vinden gemakkelijker nieuwe investeerders. Volgens Ethibel zijn nog maar negentien procent van de ondervraagde Belgische investeerders van mening dat uitgesproken duurzame investeringen de langetermijnopbrengsten nadelig beïnvloeden. Hieronder volgen zeven tips van cfo’s om mvo-acties te stroomlijnen.

1. Maak duurzaamheid overzichtelijk

Waar ligt voor jouw organisatie de grootste potentiële impact op de samenleving? Zowel in positieve als in negatieve zin? Welke SDG’s zijn het meest relevant? Trudy Van Hijfte, financieel manager van maatwerkbedrijf Ryhove, toont een rekenblad met een matrix met liefst 23 concrete projecten die ze allemaal kan verbinden aan een van de vijf P’s: people, prosperity, peace, partnerhip, planet. “We hebben de zeventien SDG’s overlopen om na te gaan welke impact mogelijk was. Bij Ryhove zetten we vooral in op de P van ‘people’: onze acties rond het gezondheidsbeleid zijn dominant aanwezig.”

David Termont, directeur financieel beheer en ICT van nutsbedrijf Fluvius, beschouwt een grondige materialiteitsanalyse als een waardevolle oefening. Door je prioriteiten in een matrix onder te brengen, maak je het bovendien mogelijk om de duurzaamheidsdimensie te integreren in een strategische langetermijnvisie. Fluvius wil zijn strategie op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) toespitsen op de duurzaamheidsthema’s waar het de grootste maatschappelijke impact kan behalen: “Uit meer dan tweehonderd mogelijke topics selecteerden we negentien essentiële thema’s die we in deze vijf categorieën bundelden: klantfocus, energietransitie en klimaat, operationele werking, Great Place to Work en verantwoorde bedrijfsvoering.”

2. Bespreek mvo met de top

Cfo Mark Oosterlinck van logistiek bedrijf TVH bevestigt dat duurzaamheid gedragen moet zijn door alle beleidsorganen. “Bij ons leeft het sterk in de board. Die keurt vol overtuiging de investeringsbudgetten voor meer alternatief energiegebruik goed. Onze raad is eigenlijk op alle vlakken bij onze duurzaamheidsinspanningen betrokken: het is er een soort vanzelfsprekendheid. Het managementteam probeert dan op zijn beurt om de langetermijn-duurzaamheidsinspanningen die in ons familiebedrijf altijd impliciet aanwezig waren nog meer te expliciteren.”

Als cfo en bestuurder van bouwbedrijf Wyckaert is Pascale De Backer bij haast alle projecten betrokken, dus ook die rond duurzaamheid. Vooral het directiecomité laat zich in met mvo omdat het zich dan meteen ook verzekert van de medewerking van de betrokken afdelingen.

3. Creëer een intern comité

In opdracht van het managementcomité is er binnen Fluvius een mvo-board in het leven geroepen. Een tiental vertegenwoordigers uit alle geledingen van het bedrijf coördineert er de praktische toepassing van het mvo- en duurzaamheidsbeleid. Dit team heeft ook de materialiteitsanalyse uitgevoerd en gerapporteerd. De secretaris-generaal leidt deze board en zorgt zo ook voor de koppeling met raad van bestuur en management. Finance is vertegenwoordigd door Koen Schelkens, de investor relations officer.

Bij TVH is cfo Mark Oosterlinck actief lid van de Overleggroep Groene Doelstellingen. Met de volle steun van het management bespreken de leden regelmatig concrete acties om energieverspilling tegen te gaan en duurzamere keuzes te maken. Fier meldt hij dat 55 procent van het elektriciteitsgebruik van het bedrijf intussen voortkomt uit groene stroom en dat dit aandeel blijft stijgen. Tegelijk wordt elke energieverspilling actief opgespoord.

Cfo Pascale De Backer zit elke week mee aan tafel bij een vijfkoppig lean team dat een luisterend oor is voor alle bekommernissen op de werkvloer bij Wyckaert: “Omdat mvo ingebed is in al onze projecten komen ook regelmatig duurzaamheidsaspecten aan de orde in ons streven naar continue verbetering.”

4. Vergroen je investeringen

Fluvius vervangt de komende tien jaar zo’n achthonderd dienstvoertuigen. De consequente keuze voor een ‘zo groen mogelijk alternatief’ en ‘maximaal elektrisch’ zal er leiden tot een jaarlijkse besparing van meer dan één miljoen liter aan dieselbrandstof. “We rollen ook een groot investeringsprogramma uit om tegen 2030 voor alle gemeentelijke openbare verlichting om te schakelen naar de energie-efficiënte LED-technologie. Financiën, technologie en duurzaamheid komen hier mooi samen”, vervolgt cfo David Termont.

Qua groene investering is Pascale De Backer zeer opgetogen over de nieuwbouw van het kantoorgebouw dat qua duurzaamheid state of the art zal zijn. Een ander aandachtspunt is de vervanging van het wagenpark.

5. Doe mee aan het charter duurzaam ondernemen van Voka

Het Voka-charter duurzaam ondernemen (VCDO) biedt de mogelijkheid om via een actieplan op maat resultaatgericht aan duurzaam ondernemen te werken. Het helpt deelnemers om concrete doelen en acties te formuleren die passen binnen de SDG’s. Daarnaast moeten ze extern over de geboekte resultaten rapporteren.

Trudy Van Hijfte: “Via het Voka-charter proberen wij stap voor stap duurzame acties binnen ons maatwerkbedrijf te implementeren. In juni 2019 behaalden wij het charter voor de derde maal.” Ryhove’s keuze voor een duurzaam beleid komt ook terug in de missie: passende en blijvende tewerkstelling.

Ook TVH is een overtuigd deelnemer aan het VCDO. De voorbije drie jaar heeft het bedrijf rond haast elk van de zeventien SDG’s acties ondernomen. In juni verwacht het een nieuwe erkenning. Mark Oosterlinck :“Volgens het VCDO blinken wij vooral uit in SDG 3: mensvriendelijk ondernemen, gezondheid en welzijn. Om bij te dragen tot de bescherming van de oceanen (SDG 14) geven wij de opbrengsten van een solidariteitsactie aan The Ocean Cleanup van Boyan Slat.”

Hetzelfde verhaal ongeveer klinkt bij Wyckaert, dat zich eveneens elk jaar laat uitdagen tot nieuwe verbeteringen. Wyckaert concentreert zich vooral op het hr-beleid, met onder meer een interne tevredenheidsenquête bij de ruim 140 medewerkers, het opzetten van een lerende organisatie, meer interne kennisoverdracht van praktijkvoorbeelden op de werven en de organisatie van gezonde feelgoodactiviteiten.

6. Integreer mvo in je risicobeheer

Duurzaamheidsrisico’s zijn echte businessrisico’s aan het worden. Vandaag behoren extreme weerfenomenen, versneld verlies van biodiversiteit, water- lucht- en bodemvervuiling en de klimaatopwarming wereldwijd tot de grootste economische risico's qua impact. Het komt er voor cfo’s op aan om de relevante duurzaamheidsfactoren te integreren in hun risicobeoordeling.

Cfo Pascale De Backer gebruikt bij Wyckaert de Pestel-analyse (political, economic, social, technological, environmental, and legal factors) om de marktsituatie te bepalen en alle mogelijke risico’s, ook bij externe zakenpartners, te monitoren. “Verder gebruiken we LSA (Logistics Support Analysis) om de levenscyclus, de impact van milieukosten en de onderhoudbaarheid van ons materieel te optimaliseren.” Tot slot houdt het bedrijf op alle werven nauwlettend het energiegebruik in de gaten.

Mark Oosterlinck van TVH: “De milieugerelateerde duurzaamheidsrisico’s die je opsomt, hebben inderdaad op termijn een grote impact, anderzijds heeft ons bedrijf er niet echt vat op. We zitten ook niet op riskante plaatsen. Als logistieke speler moeten wij vooral concrete operationele risico’s beheersen. Als je het risico van nieuwe regelgeving en fiscaliteit meeneemt, kan je inderdaad wel scenario’s bedenken waarbij vliegverkeer meer (fiscaal) bestraft zou worden. Als internationaal bedrijf moeten wij grote volumes goederen en veel medewerkers via luchtvaart transporteren. Hoe lang dat nog als een good practice aanvaard wordt, is maar de vraag …”

7. Denk na over je duurzaamheidsverslaggeving

De belangrijkste KPI’s van Ryhove worden sinds vorig jaar gepresenteerd in een overzichtelijk jaarverslag dat slechts één pagina met infografieken beslaat. “Vroeger was dat een boekje, maar we zijn daar om duurzaamheidsredenen vanaf gestapt”, legt Trudy Van Hijfte uit.

TVH ma akt geen duurzaamheidsverslag, enerzijds omdat het voor een niet-genoteerd bedrijf niet vereist is, anderzijds omdat het bedrijf het niet nodig acht. Mark Oosterlinck: “Uiteindelijk is dat een extra kost die wel wat moeite vergt. Onze medewerkers en ander stakeholders weten heel goed dat wij zo duurzaam mogelijk handelen. Op onze website verschijnen veel cases en voorbeelden van acties rond duurzaamheid, ook bij klanten en leveranciers.”

Bouwonderneming Wyckaert beperkt de doelgroep van het jaarverslag tot de aandeelhouders en de andere interne betrokkenen. Pascale de Backer gaat voor dit verslag actief op zoek naar zoveel mogelijk duurzaamheidsindicatoren.

David Termont van Fluvius: “Wij zijn voorstander van een gecombineerde aanpak van het activiteitenverslag, het financieel verslag en het mvo-rapport in één.” Als grote publieke onderneming is Fluvius onderworpen aan de wet van 3 september 2017 betreffende de bekendmaking van niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit.