Bedrijven met een goede post-coronakaspositie zullen hun activiteit snel kunnen hernemen
Het effect van de coronacrisis op de liquiditeitspositie van de ondernemingen is moeilijk in te schatten. Ter zake bestaat geen enkele empirische evidentie. Laat ons dan maar zelf een model uitbouwen, zegt FD-columnist Rudy Aernoudt.
De coronacrisis kan je beschouwen als een zwarte zwaan: onvoorzien en onvoorzienbaar, maar met een zware economische impact. 9/11 was er ook zo een. De impact is vooral hard op korte termijn, vandaar dat het belangrijk is dat bedrijven zo groot mogelijke kasposities en onbenutte kredietlijnen hebben. Het effect van de coronacrisis op de liquiditeitspositie van de ondernemingen is moeilijk in te schatten. Ter zake bestaat geen enkele empirische evidentie. Laat ons dan maar zelf een model uitbouwen.
Drie elementen kunnen a priori van invloed zijn op de liquiditeitsbeperkingen van de ondernemingen:
1. Vermindering van omzet en afnemende cashflow door de verstoring van de supplychain en/of de lagere vraag
Een lagere omzet leidt tot minder inkomsten en tegelijkertijd tot een verminderde behoefte om intermediaire producten en diensten te kopen. De impact op de liquiditeit is dus eerder cashflowgerelateerd dan omzetgerelateerd. Deze impact zal enorm verschillen van sector tot sector. In de distributiesector is het bijvoorbeeld mogelijk dat de omzet en de cashflow – tijdelijk – toenemen, als gevolg van de hamstermentaliteit. Voor de dienstensector, waar de marges hoog zijn, maar de kosten vrij vast, zal de omzetvermindering zich onmiddellijk vertalen in een vermindering van de cashflow en dus een gebrek aan liquiditeit (bijvoorbeeld om de personeelskosten te betalen).
2. Hogere voorraad en (tijdelijke) lagere voorraadrotatie
Dit zal de cashconversiecyclus verlengen en zo de behoefte aan werkkapitaal vergroten.
3. Wanbetaling bij leveranciers
Als leveranciers als gevolg van corona in moeilijkheden komen en niet in staat zijn om hun facturen te betalen, zal dit een onmiddellijke impact hebben op het 'ontbrekende' werkkapitaal, tenzij ze voldoende kredietverzekerd zijn.
Naast die kortetermijnbehoefte dienen ook de vervaldagen van de langetermijnkredieten te worden gerespecteerd.
Het kasprobleem verschilt sterk van bedrijf tot bedrijf. Op basis van enquêtes bij Duitse en Poolse bedrijven is de verwachting dat de omzet zal dalen met 15 à 25 procent, weliswaar toe te rekenen aan twee maanden (OECD, Policy responses towards SMEs in the context of the COVID-19 virus outbreak, maart 2020). Aangezien heel wat kosten vast zijn, zal zich dat meer dan evenredig vertalen in het resultaat en zullen bedrijven dus minder kasstroom genereren.
Als je ervan uitgaat dat de coronacrisis twee maanden duurt en de heropstart van de economische activiteiten in sommige sectoren zeer snel kan gebeuren, heeft dat mogelijk tot gevolg dat de voorraad twee maanden langer in het spreekwoordelijke magazijn blijft liggen. Ten slotte wordt ervan uitgegaan dat de default bij klanten kan verdubbelen. Op basis van deze drie assumpties – desgevallend case by case aan te passen – kan iedere cfo de nood aan kortetermijnliquiditeiten in kaart brengen.
De kaspositie van bedrijven kan je het best afmeten aan het aantal maanden dat de kaspositie de loonkosten dekt. Vergelijkende studies tussen Italiaanse, Franse en Duitse bedrijven tonen aan dat – op het eerste zicht paradoxaal – de Italiaanse het best bij kas zitten. Hun kaspositie bedraagt tien maanden loonmassa, tegenover zeven voor Frankrijk en vier voor Duitsland (AXA IM research, maart 2020). De Amerikaanse bedrijven beschikken slechts over een kasbuffer die twee maanden loonmassa dekt (FED, maart 2020).
Vele bedrijven vrezen dan ook – terecht – cashproblemen te krijgen. Een onderzoek uitgevoerd in het Verenigd Koninkrijk (Institute of Directors, maart 2020) bij een ruime steekproef die voor zeventig procent uit kmo’s bestaat, bevestigt deze vrees: een op vijf bedrijven rangschikte de kasbedreiging voor hun organisatie door het coronavirus als ‘hoog’ of ‘ernstig’. Nog eens 43 procent zei dat er een ‘gematigde’ dreiging was. Een ander Brits onderzoek (platform Market Finance, 16 maart 2020) concludeerde dat 69 procent van de kmo's aanzienlijke cashflowproblemen heeft, waarbij meer dan een derde vreest zonder steun met Pasen niet langer te bestaan. En volgens Graydon komt een op de vier Belgische bedrijven in cashproblemen (Graydon, Schokbestendigheidsscore, maart 2020).
De overheid doet in veel landen het nodige om dit liquiditeitsprobleem op te vangen. De Europese Centrale Bank aanvaardt een hoger financieringspercentage voor de voorraden en lanceert een gigantisch opkoopprogramma (750 miljard of tweemaal het BBP van België), de EU garandeert overbruggingskredieten via het Europees Investeringsfonds en de Europese Investeringsbank versoepelt haar modaliteiten voor financiering naar de banken. Vlaanderen creëert 'een coronacrisis-waarborgregeling', zodat ondernemingen en zelfstandigen in deze crisisperiode ook voor bestaande niet-bancaire schulden (tot twaalf maanden) een overbruggingskrediet kunnen laten waarborgen via de bank of leasingmaatschappij.
Ook andere maatregelen hebben een impact op de kaspositie van bedrijven. Technische werkloosheid, bijvoorbeeld, doet de vaste kosten dalen, zodat de negatieve impact op de kasstroom kleiner wordt. Het uitstel van betaling van de sociale bijdragen en de belastingen heeft eenzelfde impact. Die parameters moet je dus mee in rekening brengen. Veel plezier met het rekenwerk in deze uitzonderlijke tijden. En vergeet niet: bedrijven met een goede post-corona-kaspositie zullen hun activiteit snel kunnen hernemen en als eerste de graantjes meepikken van een ‘spoedig herstel’, in alle betekenissen van het woord. Cash is king is eens te meer een harde waarheid.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de finance wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
