Privacyverklaring
Crypto of domino?
Tekst
Rudy Aernoudt
Beeld
Ron Lach via Pexels

Crypto of domino?

2 januari 2023
Cryptomunten dienen enkel nog als speculatieve belegging of als betaalmiddel voor duistere transacties
“Als de mensen zouden weten wat de banken doen met ons geld, dan is het revolutie.” Dit zei Henri Ford ten tijde van de grote financiële crisis, bijna honderd jaar geleden. Tachtig jaar later, bij het uitbreken van een nieuwe financiële crisis, werd als reactie op de banken een gedecentraliseerde munt in het leven geroepen, de cryptomunt. Het adagio van Henry Ford blijft overeind, alleen zijn de banken in het huidige scenario spookbanken.

Zelfs de grootste cryptohater kan er niet omheen dat de cryptobeweging een nooit verwacht succes kende. Ondertussen lijkt de cryptowereld steeds meer op een domino waar de fake steentjes een voor een gaan omvallen.

Crypto staat voor niet-gereglementeerde munten. Ze vallen niet onder het beheer van een centrale bank, maar worden gecontroleerd door de gemeenschap. Dat gedecentraliseerde beheer gebeurt met behulp van blockchaintechnologie. Cryptomunten moesten een betaalmiddel worden dat aan de controle van big brother ontsnapt. Achterliggende redenering: in geval van crisis zijn er geen banken die tegoeden blokkeren of klanten met financieel verlies opzadelen.

Cryptosucces

Zelfs de grootste cryptohater kan er niet omheen dat de cryptobeweging een nooit verwacht succes kende. Er zijn momenteel meer dan tienduizend cryptomunten in omloop. Het marktaandeel van de drie grootste – bitcoin, ethereum, ripple – is verbluffend groot.

Net zoals veel beurzen, zitten de cryptomunten op een roetsjbaan. Op en neer, maar vooral neerwaarts, is hun lot. Door deze volatiliteit zijn cryptomunten niet geschikt als betaalmiddel. De grootste cryptomunt, bitcoin, verloor de laatste twaalf maanden zeventig procent van zijn waarde. Eigenlijk moet ik zeggen ‘van zijn prijs’, want een cryptomunt is niets waard. Zolang mensen erin geloven, heeft de munt echter wel een prijs.

Door de volatiliteit doen cryptomunten enkel nog dienst als speculatief beleggingsinstrument of als betaalmiddel voor transacties die het daglicht niet verdragen, die ‘crypto’ (duister) zijn. Het initiële doel, de crypto als vervanger van munten die de centrale banken superviseren, is daarmee voorbijgestreefd.

Om de volatiliteit te beperken, werden stablecoins gelanceerd. Dat zijn cryptomunten die hun marktwaarde koppelen aan een externe referentie, bijvoorbeeld een valuta, zoals de Amerikaanse dollar, of de prijs van een grondstof, zoals goud. Inmiddels zijn er meer dan tweehonderd op de financiële markt. Erg stabiel zijn ze echter niet. TerraUSD, een aan de dollar gekoppelde stablecoin, crashte met een daling van 97 procent op één week tijd. Duizenden kleine investeerders werden betrokken in de vrije val. De inmiddels ter ziele gegane crypto-spaarrekeningmaatschappij Stablegains, had hen rendementen tot vijftien procent beloofd.

Cryptoplatformen

Dat brengt ons bij de cryptoplatformen. Cryptomunten kan je zelf in portfolio houden via een zogenaamde digitale of mobile wallet. Veel cryptobeleggers verkiezen echter te werken via een cryptoplatform om zo het gebruik van ingewikkelde privésleutels met lange codes te vermijden. Deze platformen beheren de cryptomunten, net zoals banken obligaties of aandelen beheren. Het grote verschil is dat banken via allerlei mechanismes worden gecontroleerd. Cryptoplatformen (nog) niet.

Het grootste platform is Binance. Het werd verboden in het Verenigd Koninkrijk en in de VS heeft het juridische processen voor witwaspraktijken lopen. Het platform opereert vanuit de Verenigde Arabische Emiraten en draait een handelsvolume van vijftien miljard dollar per dag, jawel: per dag.

Het tweede is, of beter was, FTX, een in De Bahama’s gebaseerd platform. Het werd begin dit jaar gewaardeerd op 32 miljard dollar, maar ging toch op de fles. FTX is naar schatting drie miljard dollar schuldig aan zijn vijftig grootste klanten, cryptobezitters, waaronder gereputeerde investeerders en fondsen. Van de 32 miljard is niets over. Dat zegt ook veel over consulenten die dergelijke waarden op ‘bedrijven’ kleven. De curator stelde dat hij in zijn leven nog nooit zo’n gebrek aan accurate financiële informatie had gezien. Ironisch genoeg – de cryptobeweging was net een aanval op de gecentraliseerde controle van de fiatmunten – is de gecentraliseerde aanpak van de platformen zeer risicovol.

FTX is geen geïsoleerd fenomeen. Genesis, een cryptoleenplatform, verloor 175 miljoen dollar in het FTX-debacle. Het liet zijn depositohouders weten dat de 2,1 miljard activa bevroren zijn en stelde een Amerikaans consultancybureau aan om vooralsnog het faillissement te vermijden. Wordt vervolgd. Hashflare, een platform dat computercapaciteit verhuurde aan cryptofans, sloot voor 550 miljoen dollar aan huurcontracten en gebruikte dat geld voor witwasoperaties. Hun initial coin offering (ICO), waarvoor ze 25 miljoen dollar ophaalden, ook in ons land, was pure scam. Het bleek een Ponzi-pyramideconstructie. En zo kunnen we nog even doorgaan.

Energieverslindend

Dan is er nog de energiekwestie. Het opdelven of minen van cryptomunten vereist evenveel energie als het jaarlijkse energieverbruik van een land als België.

Cryptomunten zoals ethereum proberen daar iets aan te doen, maar het cryptofenomeen blijft een energieverslindende bezigheid. Eén bitcoinoperatie verbruikt evenveel energie als een gezin op vijftig dagen. Positieve ironische noot: 65 procent van de energie die gaat naar mining, is afkomstig van hernieuwbare bronnen.

Europese reglementering: Mica

De Market in Crypto Assets-wet, kortweg Mica, wil consumenten beschermen en het witwassen via crypto tegengaan. Mica bepaalt dat aanbieders van cryptodiensten en wallets aansprakelijk zijn als investeerders de beheerde valuta verliezen. Voorts moeten aanbieders van cryptodiensten toestemming van nationale overheden hebben voor ze in Europa aan de slag mogen.

Aanbieders van stablecoins worden daarnaast verplicht om 'voldoende liquide middelen' als buffer te hebben, met een ratio van 1/1, deels in de vorm van bankdeposito's. De stablecoins komen ook onder toezicht van de Europese bankautoriteit en de aanbieders moeten een fysieke aanwezigheid in de EU hebben. De Mica-wet treedt in voege in 2024. Ook de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk werken aan een wetgeving. In China zijn cryptomunten nu verboden.

Crypto-einde in zicht?

Hier wringt het schoentje. De cryptomunten reglementeren, is ze uit de duistere sferen van anonimiteit en witwaspraktijken halen, maar dan zijn ze niet langer ‘crypto’. De vraag is dan wat cryptomunten nog te bieden hebben, zeker nu de centrale banken digitale munten op de markt brengen. Is daarmee het einde van de cryptogekte in zicht? De cryptowereld lijkt in elk geval steeds meer op een domino waarvan de fake steentjes een voor een omvallen.