Business angels voorzien meer geld voor de tweede ronde en minder voor nieuwe starters
Zonder business angels, geen pijplijn voor risicokapitalisten. Zonder goed werkende beurzen zijn er onvoldoende exitmogelijkheden voor zowel business angels als risicokapitalisten.
De business angel sector is een mature sector geworden. Het fenomeen is amper twintig jaar geleden gestart op het Europese continent. Voorheen waren de business angels alleen maar zichtbaar in de Verenigde Staten via de zogenaamde “Band of Angels” met de Palo Alto en Siliconvalley Bands als legendarische voorbeelden of nog in het Verenigd Koninkrijk via de Business Angel Networks. Vandaag zijn er in Europa meer dan vierhonderd netwerken van business angels actief die samen ongeveer driehonderdduizend business angels vertegenwoordigen. Business angels hebben ook aangetoond crisisbestendig te zijn. In het jaar 2020, het covid-jaar, investeerden business angels in Europa 755 miljoen euro. Dat was slechts vijf procent lager dan het jaar ervoor.
Durfkapitalisten (venture capitalists) zullen stellen dat dit maar klein bier is ten opzichte van de bedragen die zij in bedrijven pompen. Om de vergelijking te maken, in het jaar 2020 investeerden zij samen 38 miljard euro of vijftig keer zo veel.
Maar hier vergelijken we uiteraard appelen met citroenen. Want business angels financieren de start van een onderneming. Deze fase is risicovoller - in die zin zijn business angels minder risicoluw – maar vereist wel minder grote investeringsbedragen. Dit wordt ook bevestigd door de cijfers. De 38 miljard durfkapitaal werd geïnvesteerd in 3.600 bedrijven, wat het gemiddelde investeringsbedrag net boven de tien miljoen euro per bedrijf brengt. De business angels van hun kant investeerden hun 755 miljoen in net evenveel bedrijven, wat een gemiddeld investeringsbedrag van 200.000 euro oplevert. Business angels zaaien dus - terwijl durfkapitalisten dichter bij de oogst investeren – en zijn verantwoordelijk voor de startfinanciering voor negentig procent van het aantal start-ups in Europa. Ook in de Verenigde Staten zijn business angels betrokken in achttien keer meer startinvesteringen dan de risicokapitalisten. Anders gezegd, zonder business angels zijn er bijna geen start-ups en hebben de durfkapitalisten dus geen gegadigde bedrijven.
Waar covid-19 nauwelijks impact had op het investeringsbedrag, is er wel iets fundamenteel gewijzigd in het gedrag van de business angels. De risicokapitalisten, in tegenstelling met wat hun epitheton suggereert, investeren altijd dichter bij de markt. Het risico is er lager en de return gemiddeld hoger. De crisis versterkte deze tendens. Terloops, het is een schitterend voorbeeld van marktfalen waarbij een hoger risico samengaat met een lager rendement en dat op deze manier het capital asset pricing model (CAPM) op de helling plaatst.
Dat heeft dan weer als gevolg dat business angels die in de eerste ronde een start-up financieren er rekening mee houden dat het in de volgende financieringsronde nog te vroeg zal zijn voor een risicokapitalist om in te stappen. En dit omwille van diverse redenen zoals het gevraagde bedrag dat te klein om de due diligence uit te voeren, het risico dat nog te groot is en de return die niet voldoende gegarandeerd is. Daardoor ontstaat er een nieuwe financieringskloof waarvoor niet onmiddellijk financiers te vinden zijn. Business angels die dit voorzien zullen bij hun instap wat fondsen reserveren om ook de tweede ronde, eventueel samen met enkele andere angels, op te hoesten.
Preliminair onderzoek bevestigt deze intuïtie. In de Verenigde Staten stegen de follow-on deals van business angels met 26 procent. Maar de investeringen in nieuwe start-ups daalden met 12 procent (data Angel Capital Association, 2021). Eerste financieringsrondes zouden wel eens moeilijker kunnen worden als de volatiliteit aanhoudt, stelt de National Venture Capital Association (NVCA) in haar Venture Monitor 2022.
Analyses van de Schotse en Ierse business angel Colin Mason (Evidence from Scotland, in Venture Capital, 2021) kwamen tot analoge conclusies, zijnde een verschuiving waarbij business angels hoofdzakelijk investeren in bedrijven in de tweede financieringsronde, waar zij voorheen de eerdere rondes financierden en nog maar heel beperkt in nieuwe start-ups. In Schotland ging negentig procent van de door business angels geïnvesteerde bedragen naar follow-on investeringen. Want de covid-crisis leidde tot lagere kasstromen bij starters en tot liquiditeitsproblemen. Die werden opgevangen door, vaak door overheid ondersteunde, overbruggingskredieten en bijkomende geldinjecties door business angels. Maar daardoor boren de business angels hun reserves aan of leggen ze reserves aan voor de tweede ronde waardoor minder geld ter beschikking komt voor nieuwe starters. Als dit fenomeen zich bevestigt, zal ook de pijplijn voor durfkapitalisten leeglopen en komt het start-upecosysteem, broodnodig in crisis- en postcrisistijden, op de helling.
In België is het landschap van de business angels matuur geworden met twee sterke netwerken. In Vlaanderen leidt BAN Vlaanderen de dans met 200 actieve business angels. Van de 18 investeringen in 2021, waren er maar 22 procent zaai-investeringen tegenover 75 procent van de 24 deals in 2020. Dat zou - verder onderzoek moet dat uitwijzen – ook kunnen wijzen op een schift naar follow-on investeringen. Noemenswaardig is dat 84 business angels samen 20 miljoen samenbrachten in een businessangelfonds. Een schitterende prestatie. In Brussel heeft BEangels 420 actieve business angels. Als we er mee rekening houden dat eind vorig jaar het netto-patrimonium van de Belgen geschat was op 1.200 miljard euro, of een stijging met 43,5 procent op tien jaar (cijfers Nationale Bank, 2022), is hier ook nog een onontgonnen potentieel.
Business angels zijn cruciaal voor het startersecosysteem. Business angels hebben aangetoond crisisbestendig te zijn. Maar we stellen een verschuiving van zaai-financiering naar follow-on financiering van start-ups vast waarin business angels al aanwezig waren in een eerste ronde. Daardoor is er minder geld beschikbaar voor start-ups wat wel eens tot een nieuwe start-upkloof zou kunnen leiden. Om dit te voorkomen, kunnen een aantal maatregelen worden genomen.
Ten eerste moeten potentiële business angels – de zogenaamde businessangelmaagden – verder gemobiliseerd worden. Er is geen gebrek aan geld, maar de transmissie naar starters blijft een probleem en zou door covid kunnen vergroten. Businessangelnetwerken hebben hier een cruciale rol en moeten verder, en nog meer, ondersteund worden.
Ten tweede moet syndiceren aangewakkerd worden. De tweederondefinanciering die de business angels op zich moeten nemen als naweeën van de covid-crisis, vereisen grotere bedragen. Business angels moeten dus steeds meer samen in dezelfde projecten stappen. Het side-fonds opgericht door het Vlaamse Business Angels Netwerk kan hier enig soelaas brengen.
Ten derde moeten de fiscale voordelen die verbonden zijn aan de investeringen zich niet beperken tot nationale investeringen. Business angels die investeren in projecten in andere landen moeten ook van dergelijke fiscale voordelen kunnen genieten. In Frankrijk is dat bijvoorbeeld al het geval.
Ten laatste, en misschien het belangrijkste, moeten we de financieringsmarkt in haar geheel beschouwen. Zonder business angels, geen pijplijn voor risicokapitalisten. Zonder goed werkende beurzen zijn er onvoldoende exitmogelijkheden voor zowel business angels als risicokapitalisten. Op basis van een steekproef van de investeringen door business angels in Europa, bleek dat voor 81 procent van de investeringen nog geen exit werd gerealiseerd. Wie geen exitvooruitzichten heeft, stapt niet in. En als business angels niet instappen, komt het gehele start-upecosysteem op de helling en dat is een luxe die we ons in (post)crisistijden niet kunnen permitteren.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de finance wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
