De deadline voor fiscale aangifte van de vennootschapsbelasting komt met rasse schreden dichterbij. Veel cfo’s moeten er met hun team voor zorgen dat de juiste cijfers bij de fiscus raken en terzelfder tijd alle vormen van fiscale optimalisatie uitpluizen om de fiscale last zo draaglijk mogelijk te maken. Hoe zit het met de fiscale harmonisatie in Europa? En wat kost zo’n aangifte eigenlijk aan de onderneming?
In tegenstelling tot de btw, waarvoor Europa met vorken werkt, zijn de landen vrij in het bepalen van de tarieven van de vennootschapsbelasting. Concurrentie op basis van die tarieven is schering en inslag. De gemiddelde belastingvoet op winsten bedraagt in de Oeso-landen 23 procent. Dit gemiddelde verbergt natuurlijk dat tarieven binnen de EU variëren, van 12,5 procent voor Ierland en Cyprus, tot 30 procent in landen zoals Portugal en Duitsland.
België staat op de zesde hoogste plaats in de Europese Unie met 25 procent. Zesde op 27 is geen krachtprestatie, maar stukken beter dan de personenbelasting, waar België al meer dan twintig jaar de hoogste belastingvoet van Europa heeft. Jammer dat de afschaffing van de notionele intrest ervoor zorgt dat de effectieve belastingvoet nauw aansluit bij de nominale. Noemenswaardig is ook dat het invoeren van een minimumbelasting van 15 procent zowel die landen zullen treffen die onder dat tarief zitten, als bedrijven die door fiscale optimalisatie effectief minder dan 15 procent betalen.
Ik wil het hier vooral hebben over de kosten om de fiscale aangifte in te dienen, de zogenaamde fiscal compliance cost. De fiscaliteit brengt immers heel wat ‘papierwerk’ met zich mee. De maand juni is klassiek de maand waarin, voor zover dat nog niet is gebeurd, alle noodzakelijke gegevens worden verzameld om tijdig de fiscale aangifte voor de vennootschapsbelasting in te dienen. Het respecteren van de deadline is voor veel bedrijven een huzarenstukje. De stress die gepaard gaat met de aangifte wordt meestal net voor de valreep versterkt door de oververhitting van Tax-on-web. Inderdaad, op het vlak van digitale aangifte scoort België goed, want bijna alle aangiftes gebeuren digitaal. Alleen in Duitsland en Zweden gebeuren nog veel aangiftes op papier.
Tax-on-web kan de illusie wekken dat de fiscale aangifte voor bedrijven kinderspel is geworden. Onderschat echter niet de administratieve kost van de fiscale aangifte. Ik heb het over de kostprijs voor een bedrijf om conform te zijn met de fiscale wetgeving.
De complexiteit van de fiscaliteit leidt ertoe dat heel wat administratieve verplichtingen worden geoutsourcet. Volgens Europese studies (Cost of tax compliance in Europe, 2022) bereidt slechts 15 procent van de Belgische ondernemingen de aangifte volledig inhouse voor; 10 procent besteedt die volledig uit en bij de overgrote meerderheid, 75 procent, is de aangifte een combinatie van inhousewerk en uitbesteding. Daarmee noteert België analoge cijfers als Europa. De respectieve Europese gemiddelden zijn 20 procent inhouse, 70 procent combinatie van inhouse en uitbestedingen 10 procent volledige uitbesteding. Dit gemiddelde verbergt natuurlijk de verschillen in functie van de grootte van de bedrijven. Het zijn vanzelfsprekend de grotere ondernemingen, die voldoende eigen kennis aan boord hebben, die niet outsourcen. Op Europees niveau verzorgt 30 procent van de grote bedrijven de aangifte inhouse, tegenover 17 procent van de kleinere bedrijven. Terloops: 84 procent van de kmo’s outsourcet de vennootschapsbelastingaangifte en 74 procent outsourcet zijn btw-aangifte.
Het totaalbedrag dat ondernemingen in Europa spenderen om in orde te zijn met de fiscale aangifte, is 204 miljard euro, of 1,3 procent van het Europese bruto binnenlands product. Dat is gigantisch. Vooral de kmo’s betalen het gelag, want 97 procent komt op hun rekening.
Op het niveau van de onderneming hangt de kostprijs van de aangifte hoofdzakelijk af van vier factoren:
De totale jaarlijkse administratieve kostprijs om in regel te zijn met de fiscale wetgeving (btw-aangifte, jaarlijkse fiscale aangifte en andere belastingen) bedraagt gemiddeld in Europa 14.745 euro per onderneming, met natuurlijk sterke verschillen binnen de ondernemingspopulatie. Het gemiddelde bedrag is 13.900 euro voor micro-ondernemingen en 34.000 euro voor grote ondernemingen. De kosten voor ondernemingen die de fiscale administratie volledig outsourcen bedragen 53 procent meer dan voor ondernemingen die alles inhouse organiseren. Bedrijven in de industrie hebben beduidend meer kosten dan de retailsector bijvoorbeeld. De hoogste kosten vind je terug in de voedingsindustrie.
De grootste verschillen zijn toe te schrijven aan de complexiteit van de fiscaliteit. België, een vrij complex land, heeft al heel wat vorderingen gemaakt, bijvoorbeeld via Tax-on-web. De gemiddelde kostprijs in België bedraagt 20.000 euro. De kostprijs voor de fiscale aangifte van een Belgische onderneming ligt dus 35 procent hoger dan het EU-gemiddelde. Met die hoge kostprijs is België het derde duurste land voor compliance, na Finland en Ierland. De compliancekost bedraagt in Nederland bijvoorbeeld slechts 10.000 euro en landen zoals Letland, Estland, Bulgarije, Slovakije, maar ook Portugal en Malta scoren nog lager.
Op Europees niveau bedragen de kosten voor alle fiscale aangiftes 29 procent van de totaal geïnde ondernemingsbelasting. Deze 29 procent behelst de kosten op het niveau van de onderneming. Daar moet je nog de kosten op het niveau van de administratie bijrekenen. Voor België is de verhouding tussen de totale fiscale compliancekosten voor ondernemingen ten opzichte van de fiscale ontvangsten 33 procent.
Als je je enkel richt op de vennootschapsbelasting, dan bedragen de compliancekosten in Europa gemiddeld 3.100 euro, goed voor 20 procent van de totale fiscale compliancekosten (de overige zijn de btw-aangiftes en alle andere regionale en lokale taksen). Het corresponderende cijfer voor België is 4.550 euro, of 46 procent meer dan het EU-gemiddelde. Op basis van de 486.000 aangiftes van ondernemingen bedraagt de geschatte kostprijs voor de ondernemingen 22,1 miljard euro. Dit cijfer is te vergelijken met de 20,6 miljard euro aan vennootschapsbelasting ingeschreven in de begroting van 2023, goed voor 13 procent van alle fiscale ontvangsten. Om de vergelijking volledig te maken, moet je daar nog een percentage van de kostprijs van de 20.400 personeelsleden – die zich bezighouden met de vennootschapsbelasting – aan toevoegen. Vanuit macro-economisch perspectief is het sop de spreekwoordelijke kool niet waard en zou de afschaffing van de vennootschapsbelasting dus eigenlijk een nuloperatie zijn.
Nu we het toch over de belastingadministraties hebben, gemiddeld genomen hebben de Europese bedrijven de laatste drie jaar 0,33 btw-controles gehad. Er bestaat dus gemiddeld een kans op drie dat een bedrijf de laatste drie jaar btw-controle kreeg. In België is die kans slechts een op twaalf (0,08). Dit cijfer geldt ook voor de controle op vennootschapsbelasting. Controle op loonlasten of lokale belastingen is haast onbestaande in België (0,02) en tien keer lager dat het Europees gemiddelde (0,23).
Ik wens alle cfo’s veel moed bij het invullen van de fiscale aangiftes.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de finance wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
