Financiële medewerkers worden businesspartners

De financiële medewerkers van de stad Beringen vormen zich heel snel om tot businesspartners. “In het verleden werkten we te veel als een soort helpdesk voor de andere afdelingen. “Na de financiële transformatie zijn we dichter betrokken bij de operationele diensten”, zegt Koen Berghmans, financieel directeur Beringen.

Zo werken de financiële medewerkers nu nauw samen met de budgethouders, de operationele leidinggevenden die verantwoordelijk zijn voor de realisatie van de vooropgestelde doelstellingen en het beheer van de daarvoor goedgekeurde middelen. Op die manier treden financiële medewerkers op als de rechterhand en als een echte businesspartner. Ze doen dat trouwens niet alleen met ondersteunende rapportering, maar ze kunnen ook initiatief nemen en ingrijpen. Dat is dan weer het gevolg van een cultuuromslag die Beringen in zijn hele organisatie wil realiseren.

Hervorming Gemeentefonds

Koen Berghmans is secretaris van Vlofin, de federatie van de financieel directeurs van de lokale overheden in Vlaanderen. Daar is de hervorming van het Gemeentefonds een fel bediscussieerd onderwerp. “Dat klopt. Beringen ontvangt via dat financieringsinstrument bijna 25 procent van zijn werkingsbudget en het Gemeentefonds is dus erg belangrijk voor ons. Het is altijd een heel nuttig instrument geweest, maar wat betreft het verdelingsmechanisme is er al geruime tijd dringend nood aan een modernisering.”

In de huidige situatie kunnen de twee grote steden Antwerpen en Gent via voorafnames rekenen op een zeer groot deel van de koek en ook de overige elf centrumsteden komen er niet slecht af. “Beringen valt net buiten die categorieën en krijgt dan ook heel wat minder geld dan andere ­kleinere steden (bijvoorbeeld Turnhout) of dan gemeenten met vergelijkbare problematieken. Zo zal Stad Genk soms wél een bepaald project met hoog ambitieniveau kunnen opstarten en Beringen niet”, zegt Koen Berghmans.

In een nieuwe studie voor het Steunpunt Bestuurlijke Vernieuwing door vier Vlaamse universiteiten stellen de onderzoekers een hervorming voor die aan die scheeftrekking een einde moet maken.

FDmagazine: “Zijn financieel directeurs onafhankelijk van de politiek?”

Koen Berghmans: “Ja, en dat is ook noodzakelijk om de functie goed uit te kunnen voeren. In twee gevallen is dat ook expliciet wettelijk zo geregeld: dossiers met hoge financiële kosten moeten worden voorgelegd aan de financieel directeur, die zijn visum moet geven om de wettigheid en regelmatigheid ervan te bevestigen. Als die niet akkoord is, gaat het dossier naar de gemeenteraad. Daarnaast behoort het debiteurenbeheer tot de autonome bevoegdheid van de financieel directeur.”

Onlangs is echter het ontslagdecreet goedgekeurd. Dat maakt het mogelijk om vastbenoemde ambtenaren snel en definitief te ontslaan. “We zijn het volmondig eens met een moderner personeelsbeleid, maar we vrezen dat dit, zeker voor gezagsfuncties, kan gebruikt worden om ambtenaren die niet in de pas lopen monddood te maken of zelfs te verwijderen.”

Vraag naar aangepaste regeling

De realiteit toont intussen aan dat het ontslagdecreet geen dode letter is gebleven. “Sinds oktober 2023 zijn al verschillende ontslagen gevallen. We hebben met Vlofin procedures opgestart bij de Raad van State en het Grondwettelijk Hof om dit aan te vechten en de regeling te laten aanpassen. Een zekere mate van ontslagbescherming, als tegengewicht voor de politieke context waarin we dagelijks opereren, lijkt ons voor gezagsfuncties geen overbodige luxe. De Vlaamse overheid heeft dat intussen zo in haar eigen personeelsbeleid opgenomen. Het komt dan ook zeer bevreemdend over dat diezelfde overheid dat voor lokale besturen anders ziet.”

Dit is een gedeelte uit het dossier over ‘finance in steden en gemeenten’ in FDmagazine van september. In een volgende bijdrage lees je onder meer over de financiële transformatie in Stad Leuven.

Interesse in een membership van FDmagazine? Contacteer Jennero Rijaard via Jennero.Rijaard@nieuwemediagroep.be