Privacyverklaring

ESG als generatieconflict: tekort aan kennis in raden van bestuur

12 maart 2023
Tekst
Peter Ooms

“Het is in de raden van bestuur dat het grootste kennistekort rond ESG optreedt. We hebben dringend nood aan meer opleiding en training van bestuurders over hoe noodzakelijk de aandacht voor milieu en sociale aspecten is voor een bedrijf”, zegt professor Luc Van Liedekerke van de universiteiten van Antwerpen en Leuven.

In het gesprek wijst hij erop hoe de thematiek zijn studenten in de ban houdt. “Dit gaat over hun toekomst. De klimaatveranderingen bepalen hoe hun leven er straks uitziet. Voor hen is dit erg reëel. Het contrast met de generatie die het nu voor het zeggen heeft in de raden van bestuur is erg groot. Vooral het gebrek aan aandacht en kennis ter zake is heel opvallend. Bij Guberna, het Instituut voor Bestuurders, weten ze maar al te goed dat er een grote nood is aan bijkomende kennisoverdracht”, zegt Luc Van Liedekerke. Aan de universiteit beweegt hij zich als bedrijfsethicus op de tweesprong tussen management en filosofie en focust hij zich speciaal op governance.

Governance is bepalende factor

Voor sommigen is de G in ESG (Environment, Social & Governance) de belangrijkste letter in die afkorting. De raad van bestuur heeft dan ook een grote invloed op de interne processen van een bedrijf. De board bepaalt de strategie, het beleid en de investeringen. “Door die sturende functie hebben de bestuurders ook een doorslaggevend effect op de milieu-impact van het bedrijf en de manier waarop het met de werknemers omgaat. Het argument dat governance dé bepalende factor is, houdt wel degelijk steek”, zegt Luc Van Liedekerke.

Kleine revolutie

De professor wijst ook op de belangrijke rol van de financiële afdeling in het concretiseren van deze thematiek. “ESG is de tweede uitbreiding van de rol van finance op korte tijd. Cfo’s rapporteren al een tijdje over de operationele resultaten van een bedrijf. Ook dat was in het begin een kleine revolutie. Nu krijgen cfo’s de verantwoordelijkheid om over duurzaamheidsparameters te rapporteren. Dat is een verdere verbreding van het perspectief. Het gaat hier om parameters die nog veel verder verwijderd zijn van de financiële afdeling. De vraag is of alle bedrijven klaar zijn om die veelheid aan diverse gegevens correct te verwerken”, aldus nog Luc Van Liedekerke.

Dubbele materialiteit

De materie is nog nieuw voor financiële afdelingen, maar de verantwoordelijken moeten zich voorbereiden op steeds strengere eisen voor meer en nauwkeurige data over de duurzaamheidsparameters. Daarover zijn al belangrijke Europese wetten gestemd. Die moeten nog verder verfijnd worden met concrete rapporteringsstandaarden. EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group) werkt daar nu aan. “Grote internationale bedrijven zijn verplicht om de IFRS-standaard te hanteren. We moeten nog bekijken hoe de Europese en de internationale standaard op elkaar zijn afgestemd. In de Green Deal van de EU is bijvoorbeeld het concept van de dubbele materialiteit erg belangrijk. Een bedrijf moet niet alleen kijken naar wat het effect kan zijn van de buitenwereld (bijvoorbeeld een overstroming in een fabriek) op de eigen financiële resultaten (outside in), maar ook naar wat de eigen impact is op de buitenwereld (inside out). Die tweede beweging is helemaal niet ingeburgerd in de VS. Vraag is of dat ook in de IFRS-standaard terechtkomt.”

Uitstoot bij klanten en leveranciers

Een tweede probleem is de aanpak van de CO2-uitstoot en de rapportering via scope 1, 2 en 3. “De eerste twee zijn gelinkt aan de eigen processen en de aankoop van energie. Scope 3 gaat over de uitstoot gelinkt aan het bedrijf bij klanten en leveranciers. Sommigen zijn helemaal niet happig om hierover te rapporteren. Vraag is trouwens of het überhaupt mogelijk is. Ook die knoop moet worden doorgehakt. Het ziet er nu naar uit dat rapporteren over scope 3 ook verplicht zal worden.”