Privacyverklaring

Duurzame groei met waterrecyclage

5 december 2023
Tekst
Peter Ooms
Beeld
Diego Franssens

Ekopak zit na de overname van GWE in een stroomversnelling. Dat heeft een grote impact op het hele bedrijf. Hoe leidt cfo Els De Keukelaere die groei in goede banen?

Wat is de strategie van Ekopak?

Els De Keukelaere: “Met Ekopak bieden we industriële bedrijven een oplossing voor de volledige circulariteit van hun waterverbruik. Tegelijk dragen we zo bij aan de continue aanwezigheid van drinkwater over de hele wereld. We zijn begonnen als een ingenieursbedrijf dat organisaties uit de chemie, de farmaceutische en voedingssector hielp om hun afvalwater te zuiveren en te hergebruiken als proceswater. Intussen hebben we een belangrijk aanbod van water-as-a-service (Waas). Wij ontwerpen en bouwen een zuiveringsinstallatie in modulaire containers die we bij de fabriek zetten. Ekopak beheert en onderhoudt de installatie en factureert het bedrijf voor de hoeveelheid water die het afneemt. Dat laat die bedrijven toe om een aanzienlijke besparing te realiseren én grote stappen te zetten in de verduurzaming van hun activiteiten.

De kostenbesparing zit niet alleen in de vermindering van de drinkwaterfactuur. De bedrijven moeten ook niet voorzien in extra waterbehandeling om drinkwater te zuiveren van bijvoorbeeld mineralen, want Ekopak levert water precies volgens de vooropgestelde kwaliteit. Ten slotte is er gewoonlijk een winst qua watertemperatuur. Vaak moeten fabrieken het water opwarmen voor hun proces. Drinkwater is koud: tussen 5 en 15°C. Ons gerecycleerd water heeft vaak nog een temperatuur van 30°C. Dat scheelt dus heel wat in de energiekosten.

Het is ook mogelijk om de containers te gebruiken voor het produceren van drinkwater in regio’s waar dat nu niet voorhanden is. Dat kan een grote sprong voorwaarts betekenen in ontwikkelingslanden.”

Hoe past de recente overname van GWE in dat verhaal?

Els De Keukelaere: “GWE of Global Water & Energy is heel complementair met Ekopak. In het proces van waterbehandeling nemen zij de eerste stap, de afvalwaterbehandeling, voor hun rekening: de opvang van het afvalwater en de zuivering via een bacteriële behandeling. Dat gezuiverde afvalwater zetten wij bij onze klanten om naar water fit for purpose. Zo hoeft het afvalwater niet te worden geloosd. Dankzij de overname kunnen we nu als één groep het hele pakket aanbieden aan klanten. Daarnaast vullen we elkaar aan in de regionale spreiding. Ekopak is vooral actief in België en Frankrijk. GWE staat sterk in Zuid-Oost Azië en de VS. Ten slotte zijn we actief in andere sectoren: Ekopak vooral in de voeding, de farmaceutische sector en de chemie; GWE bij de brouwerijen en de papier- en pulpfabrieken. Zij hebben ook enkele zeer grote klanten, multinationals zoals Heineken of Nestlé. Bij hun activiteit hoort tevens het valoriseren van de energie uit afval en slib tot bio-ethanol.

Nog voor de overname werkten we aan de introductie van een nieuwe aanpak bij ons dochterbedrijf Circeaulair. Doel is het huishoudelijk afvalwater van steden te verwerken tot proceswater voor de industrie. We werken hiervoor samen met regionale verwerkers van afvalwater (Aquafin in Vlaanderen) en rekenen op centrumsteden met voldoende afvalwater én een nabijgelegen industrie die veel water nodig heeft. Ieper en Harelbeke gaan al van start volgens deze aanpak. Wellicht volgen ook Roeselare en Zelzate. Deelnemende bedrijven zijn onder andere McBride, De Brabandere en Lano. Zij kunnen zo rekenen op een duurzame bron van water en wij zorgen daarna voor het circulair gebruik van het proceswater.

Dit kan een oplossing zijn voor een groot maatschappelijk probleem. Op dit ogenblik vloeit een schaars goed als drinkwater voor een groot stuk naar de industrie. Met Circeaulair mikken we erop om het drinkwater voornamelijk in te zetten voor de huishoudens en alleen het behandelde afvalwater te hergebruiken in de industrie, naast het hergebruik van hun eigen afvalwater, als dat er is.”

Wat brengt de nabije toekomst?

Els De Keukelaere: “We zien mooie perspectieven voor die verschillende activiteiten. Ten eerste zijn de industriële bedrijven zich nu goed bewust van de uitdagingen op het vlak van waterbevoorrading. Die awareness is vergelijkbaar met die voor zonnepanelen. Daarnaast legt de Europese overheid via de taxonomie en de CSRD-wetten strenge regels op voor duurzaamheid. Ten slotte is ook de technologie klaar. Wij bouwen installaties met materialen die voorhanden zijn op de markt, zoals membranen, kleppen, pompen … De technologieën die we toepassen, zijn onder andere omgekeerde osmose, nanofiltratie en ultrafiltratie. De achterliggende technologie blijft snel evolueren. Wij volgen dat van dichtbij op en kunnen onafhankelijk beslissen welke technieken we kiezen. Onze installaties zitten in een container die we erg snel bij de fabriek kunnen neerzetten en aansluiten.

De beslissing om voluit in te zetten op het segment water-as-a-service heeft te maken met de industrie, die nood heeft aan een stabiele aanvoer van proceswater. Die manier van werken verandert ook het zakelijke concept. Daardoor treedt Ekopak niet langer op als een ingenieursbureau dat een installatie ontwerpt voor een industrieel bedrijf. Voor de Waas-klanten is Ekopak een leverancier van proceswater. Wij ontzorgen die bedrijven. Dat levert ons een constante stroom van inkomsten op met een betere marge. Het betekent wel dat we de installatie pas na langere tijd terugverdienen. We verkopen namelijk geen installatie en kunnen dus niet meteen de hele som factureren. Dat heeft een grote impact op onze kapitaalbehoefte.”

Hoe pakt u het als cfo aan om de doelstellingen van Ekopak te realiseren?

Els De Keukelaere: “Dit businessmodel is de directe aanleiding geweest om in maart 2021 kapitaal op te halen op de beurs. Zo hebben we een financiële buffer gecreëerd. Tegelijk hebben we een systeem opgezet met de banken waarbij wij de containers verkopen aan kostprijs aan de bank en dan weer terugnemen via een leasecontract. Dat is de klassieke sale and lease back-constructie. Die heeft het voordeel dat we de investeringssom alleen tijdens de assemblageperiode prefinancieren. Zodra de installatie klaar is, koopt de bank de installatie en wij betalen op regelmatige basis het afgesproken leasingbedrag af aan de bank. Van dan af hebben we ook de inkomsten van de klant, die op regelmatige tijdstippen betaalt. We hanteren wel een kortere leasetermijn dan het tienjarige contract dat we afsluiten met de klant. Intussen is al gebleken dat we hierdoor minder kapitaal nodig hebben dan we hadden gedacht op het moment van de beursgang.”

Dat lijkt een gesofisticeerde aanpak voor een klein bedrijf. Welke rol speelt de cfo hierin?

Els De Keukelaere: “Ekopak groeit snel en de financiële afdeling volgt die ontwikkeling. Ik ben hier in 2020 gestart. Mijn opdracht was om de beursgang te helpen realiseren. Het financieel departement bestond bij mijn start uit één persoon, samen met een extern boekhoudkantoor. Ik moest snel een professionele structuur opzetten. Gelukkig was al eerder de beslissing genomen om een ERP-pakket te implementeren (Microsoft Business Central). Er was absoluut meer governance nodig, met een maandelijkse rapportering, om het bedrijf echt te sturen.

Specifiek voor de beursgang moesten we, voor de jaren 2018 tot 2020, ook een jaarrekening volgens IFRS opmaken. Daar hoort een externe audit bij. De financiële toezichthouder FSMA moest dat geheel goedkeuren, samen met de prospectus. Bij die voorbereiding kwam mijn ervaring bij KPMG als auditor van grote organisaties zoals Agfa, Arcelor of Unilin goed van pas.

Het uitwerken van het nieuwe businessmodel op basis van water-as-a-service is gebeurd in nauw overleg met de financiële specialisten van onze grootste aandeelhouder Alychlo, het investeringsvehikel van Marc Coucke. Alychlo heeft een schitterend team dat expertise en ervaring heeft met dergelijke constructies.

Intussen bouw ik het financieel departement verder uit. Straks heb ik een team van zes personen, op een totaal van 220 personeelsleden. Dat is al bij al een bescheiden groei voor een departement dat toch een aanzienlijke uitbreiding van het takenpakket te verwerken krijgt. Door de overname van GWE komen er zes vennootschappen bij, onder andere van de verschillende vestigingen in België, Nederland, de VS, Thailand en de Filipijnen. We werken hier en daar nog samen met lokale boekhoudkantoren of experten op het vlak van consolidatie in IFRS en dergelijke. Intussen doen we meer en meer zelf. Onze ERP is er nu. Samen met de rapportering in PowerBI en de consolidatie in Cognos Controller vormt dat onze solide basis. Vanaf nu zijn we in staat om sneller te rapporteren en houden we meer tijd over voor analyses.”

Wat zijn de volgende stappen?

Els De Keukelaere: “De focus ligt nu volledig op de integratie van GWE in onze rapportering. Het bedrijf blijft zelfstandig opereren onder zijn eigen naam. We trachten wel zoveel mogelijk samen te werken in de markt. Op het financiële vlak komt GWE wel in de groep en daar hebben we nog een weg af te leggen. GWE heeft bijvoorbeeld nog geen maandelijkse rapportering en al helemaal niet in IFRS. Ik heb de raad van bestuur beloofd dat ze dat tegen eind van het jaar mogen verwachten.

GWE heeft al een goede ERP (Odoo). Die is opgezet om projecten op te volgen. Het komt er nu op aan de link te maken tussen die ERP en ons consolidatiepakket. Met een aantal quick fixes hopen we dat dit lukt. De integratie mag in elk geval niet leiden tot meer administratie of rompslomp. We moeten een lean organisatie blijven. Dat is belangrijk bij de overweging of we moeten voorzien in één ERP voor de hele organisatie. Ik denk dat we dat beter nog niet doen. Het is te zwaar voor een bedrijf als GWE. Als het huidige pakket kan ‘spreken’ met onze consolidatietools, blijft GWE in de nabije toekomst verderwerken met het gekozen softwarepakket.

Bij die integratie komen ook weer nieuwe uitdagingen naar voor op het vlak van IFRS, bijvoorbeeld bij de behandeling van work in progress, hedging van vreemde valuta of transfer pricing.”

Heeft die evolutie ook een impact op de personeelsbezetting?

Els De Keukelaere: “De voorbije periode konden we een aantal ervaren medewerkers aantrekken voor de financiële afdeling. De nadruk lag eerst op de rapportering, maar nu leggen we meer de focus op controlling.

Ik merk in elk geval bij jongeren een grote interesse om bij Ekopak te werken. Voor kandidaten die op maatschappelijk vlak het verschil willen maken, zijn we erg aantrekkelijk. We hebben heel wat personen nodig met het juiste profiel. In een krappe arbeidsmarkt hebben we vorig jaar toch 58 nieuwe medewerkers aangetrokken. Onze maatschappelijke doelstelling is daarbij een echte troef. Op dit ogenblik zijn er dertig openstaande vacatures.

We zien onszelf als een bedrijf dat een cruciale bijdrage levert aan het oplossen van de maatschappelijke problemen. Die duurzaamheidsgedachte maakt de kern uit van onze activiteit. Dan kunnen we natuurlijk niet achterblijven op het vlak van sustainability management. We hebben ons eerste geïntegreerde jaarrapport voor 2022 gepubliceerd, nadat we het jaar daarvoor nog een apart duurzaamheidsverslag hadden afgeleverd. We volgen hiervoor de Global Reporting Initiative, het kader van het International Integrated Reporting Council en de Europese taxonomie. De impact daarvan op een kleine organisatie is niet te onderschatten. We hielden een bevraging bij de stakeholders, deden een materialiteitsonderzoek… Dat vraagt grote inspanningen. We hebben ons laten bijstaan door een extern bureau, maar we willen snel ook iemand intern om deze rapportering – financieel én niet-financieel – te verzorgen.”

(Kader)

Aangepaste financiële verwachtingen

Els De Keukelaere: “Ekopak groeide al zeer sterk in de voorbije periode en denkt de verwachte doelstelling te behalen. In 2022 boekten we een omzet van 18 miljoen euro. Voor 2023 mikten we op een omzet van 25 tot 28 miljoen euro. In de eerste helft van het jaar lagen we met 14,3 miljoen euro helemaal op koers. Met de overname van GWE moeten we hun financiële resultaten consolideren in de onze. Daardoor gaan we nu uit van een omzet van 35 tot 38 miljoen euro in 2023.

Op de langere termijn mikken we op een zeer snelle groei. Onze doelstelling ligt op 140 miljoen euro omzet tegen 2028, met een ebitda van 35 tot 42 miljoen euro.

Voor de overname gingen we uit van een snelle groei van onze Waas-activiteiten, die de helft van onze omzet zouden boeken. Daar komt nu met GWE een groot stuk non-Waas bij. Daardoor zal de verhouding eerder liggen op 25 procent Waas en 75 procent non-Waas. Beide activiteiten zullen wel hun marge behouden.”

ID-kit

Ekopak 2022

Omzet: 18 miljoen euro

Ebitda: -0,5 miljoen euro

Personeel: 121

Vestigingen: Tielt (2 locaties waarvan 1 hoofdkwartier), Genk, Gent, Roeselare

GWE 2022

Omzet: 30 miljoen euro

Ebitda: 6 miljoen euro

Personeel: 120

Vestigingen: Brugge, Manilla, Bangkok, Wilrijk, Nederland, VS

ID-kit

Financiële afdeling

Aantal fte’s:

Boekhouding: 4,5 inhouse

Controlling: 2,5

Cfo: 1

Legal: 1 outsourced