Privacyverklaring

Van economische crisis naar crisismanagement voor de kredietprofessional?

28 februari 2023
Tekst
Tom Vantyghem
Beeld
Damon De Backer

Het wordt afwachten tot deze zomer om uit de jaarcijfers van 2022 af te leiden welke klanten de druk voelden op de resultaten, prijzen en kosten en in welke mate, zegt FD-columnist Tom Vantyghem.

We kunnen er niet meer omheen: de wereld is in crisis. Na de coronacrisis werden en worden we geconfronteerd met de grondstoffen- en energiecrisis. Wereldwijd manifesteerden zich tekorten, vooral aan transportfaciliteiten. Overal heerste congestie, dus we kregen ook af te rekenen met een logistieke crisis. De marges staan onder druk. Dan is er nog de oorlog in Oekraïne, een politieke crisis. Ook de klimaatcrisis heeft ons in zijn greep. Het is afwachten wat het gevolg zal zijn van de natuurrampen die grote delen van de wereld treffen.

Het viel nog mee

We hebben al meerdere keren forse waarschuwingen over ons heen gekregen. Faillissementsgolven zouden ons overspoelen, maar die kwamen niet. De klanten zouden niet meer kunnen betalen, maar de betalingsvertragingen zien er niet slechter uit dan enkele jaren geleden. De prijzen stijgen, de omzetcijfers en de werkkapitaalbehoeften gaan mee de hoogte in. De financiering daarvan via bankkredieten en leverancierskrediet – onder andere gedekt door kredietverzekeringen – stond niet noemenswaardig onder druk. De overheden vulden het evenwicht in de balans aan.

De kredietmanagers zouden het niet gemakkelijk krijgen, zo klonk het, maar dat viel al bij al nog mee. Overal hoor je dat betalingen, betaaltermijnen, KPI’s … niet sterk onder druk kwamen en het aantal faillissementen meeviel.

Zachte of harde landing

Niettemin lezen we steeds vaker – en nog maar eens – dat we voorzichtiger moeten worden. Iedereen leeft met de belangrijke vraag of we een “zachte of harde landing” krijgen. Bij bevragingen onder kredietprofessionals blijken beide scenario’s op te doemen. We vrezen dus echt wel voor een neerwaartse conjunctuur. Bij de dienstverleners horen en lezen we dat de faillissementen sterk zullen stijgen dit jaar en er is sprake van opnieuw onbegrijpelijk hoge percentages aan lost revenues (what’s in a name?).

Hoe bekijkt een kredietprofessional dat? Eerst en vooral lijkt het erop dat de omzetcijfers in de eerste helft van vorig jaar sterk stegen, maar dat gebeurde met lagere marges. De redenen zijn bekend. De tweede jaarhelft kenmerkte zich bij veel bedrijven door dalende omzetcijfers en terugvallende orderaantallen. Dat ging opnieuw, of nog meer, met dalende marges gepaard. We weten dat een dalende omzet gekoppeld aan dalende marges een gevaarlijke cocktail vormt, met verhoogde druk op de resultaten. De andere combinaties (stijging x daling) vallen nog op te vangen. Het is dan zaak om de kosten goed te beheersen en energieprijzen, loonkosten enzovoort onder controle te houden. Daar knelt de schoen nog steeds, want inderdaad, er is ook nog de inflatie, met sterk stijgende loonkosten als gevolg: ook een soort crisis.

Wachten tot de zomer

Het wordt afwachten tot deze zomer om in de jaarcijfers van 2022 uit te vissen welke van onze klanten de druk voelden en in welke mate. Vonden ze hier al een antwoord op? Hoeveel reserves kunnen ze aanspreken? Het bevragen van riskante klanten zal daarbij horen. Ondertussen zijn we dan bijna een half jaar verder. Mogelijk staat het nieuwe jaar volledig in het teken van omzet- en margedaling. Maar mogelijk ondervinden bepaalde bedrijven dat effect veel minder of belanden ze zelfs helemaal niet in een recessie of negatieve conjunctuur.

Het wordt belangrijk om via de risicoklassen de kritische klanten te situeren en hun gezondheid te analyseren via de financiële analyse. Daarnaast is het doel om met diverse methodes, eigen aan het vak, zoveel mogelijk signalen te capteren, bijvoorbeeld de verandering in aankoop- of betalingspatroon.

Het is een boutade te stellen dat de grootste oorzaak van faillissementen een liquiditeitstekort is, maar dat helpt ons niets vooruit. Een professional wil weten wat de oorzaak is van dat liquiditeitstekort.