“België zit in een stroomversnelling op het vlak van de wetgeving over het behandelen van schulden van consumenten”, zegt Patrick Van Buggenhout van Mytrusto.
“De wet Dermagne is gestemd op 27 april en treedt in werking op 1 september 2023. Deze wet behandelt de minnelijke invordering in de verhouding tussen bedrijven en consumenten. Tegelijk werkt het parlement aan een wet over de gerechtelijke invordering naar een voorstel van minister Van Quickenborne. Ook daar gaat het werk goed vooruit. Ik verwacht een gestemde wetgeving nog voor het einde van deze federale legislatuur (in 2024). De combinatie van die twee wetten brengt België in een unieke positie. De totaalaanpak van de schuldproblematiek voor consumenten gaat veel verder dan in enig ander land ter wereld”, zegt Patrick Van Buggenhout.
Patrick Van Buggenhout is gerechtsdeurwaarder en daarnaast initiatiefnemer van en verbonden aan Mytrusto. Die organisatie ondersteunt schuldenaren die facturen niet kunnen betalen. De aanpak steunt op een centralisatie van alle facturen van die consument en het uitwerken van één afbetalingsplan voor het geheel van de uitstaande bedragen. Patrick Van Buggenhout geeft aan dat de nieuwe wetten erg geïnspireerd lijken door Mytrusto. “In de pers ging het vooral over de gratis eerste herinneringsbrief. Dat is erg belangrijk. Ook kunnen schuldeisers niet meteen kosten en intresten aanrekenen. Ze moeten een aantal termijnen in acht nemen. Dat zijn goede regels, maar essentieel is dat consumenten nu een minnelijke schuldbemiddeling kunnen aanvragen indien ze tijdelijke financiële problemen hebben. Dat is de aanpak zoals MyTrusto die sinds 2015 hanteert. Voortaan zal een advocaat, een gerechtsdeurwaarder, een OCMW of een andere erkende instantie die aanpak ook hanteren”, zegt Patrick Van Buggenhout.
Een aantal spelers wezen meteen op enkele nadelen van de wet. Ze denken met name dat schuldeisers veel sneller voor de gerechtelijke invordering zullen kiezen om toch kosten te kunnen aanrekenen. “Het parlement werkt nu ook daaraan. Minister van Justitie Van Quickenborne heeft een wetsontwerp klaar dat de parlementsleden samen met experten bespreken in de commissie. Daar ben ik ook aanwezig, samen met onder andere Beweging.net en de vereniging van vrederechters. Ook daar evolueert het voorstel in de richting van centrale schuldbemiddeling, in dit geval met een centrale rol voor de lokale vrederechter”, zegt Patrick Van Buggenhout.
Wat is het uiteindelijke resultaat van die initiatieven? “Als ook dit ontwerp goedgekeurd wordt, is dat een enorme verandering van de aanpak. We verleggen de rivierbedding. Een consument die facturen niet kan betalen, wordt zo niet meer beschouwd als een fraudeur, maar als iemand die zo snel mogelijk geholpen moet worden. In het nieuwe wetsontwerp zit een filterfunctie die een duidelijk onderscheid maakt tussen onwillige personen die kunnen betalen en personen die financiële problemen kennen. Deze laatsten zullen we sneller naar de schuldhulpverlening kunnen afleiden. Als dat er allemaal doorkomt, zal dat een zeer grote impact hebben op de zogenaamde schuldindustrie.”
“Ook de gerechtsdeurwaarders zullen de gevolgen merken. Mijn inschatting is bijvoorbeeld dat het aantal deurwaardersexploten met 55 procent zal dalen. Ik ben zelf gerechtsdeurwaarder, maar ik juich die nieuwe beweging toe. Het is bovendien een goede zaak voor de overheid: minder kosten, minder sociale depannagemaatregelen door de overheid, minder collectieve schuldregelingen. Het is ook goed voor de schuldeisers zelf: zij zullen netto meer kunnen innen en dus onbetaalde sommen toch kunnen recupereren omdat veel incasso- en gerechtsdeurwaarderskosten wegvallen. Als de bedrijven meer geld innen en dus meer winst maken, wil dat ook zeggen dat de overheid meer belastingen kan innen”, zegt Patrick Van Buggenhout.
Hoe de nieuwe kosten van minnelijke schuldbemiddeling eruitzien, is nog koffiedik kijken. Deze zullen uiteraard merkelijk kleiner zijn dan de huidige opstapeling van kosten voor een persoon met problemen. Vandaag rekent Mytrusto een opstartkost van maximaal 175 euro aan én een maandelijkse vergoeding van 55 euro voor het beheer van de maandelijkse afbetalingsregeling.
“Dat is de basisfilosofie van Mytrusto: we willen zowel de schuldenaren als de schuldeisers ondersteunen. De schuldeisers betalen bij ons voorlopig niet. De beperkte extra kosten blijven bij de schuldenaren, op voorwaarde dat ze die kunnen betalen. Maandelijks komen er bij Mytrusto ongeveer 1.850 oproepen binnen; 83 procent daarvan zijn vragen die we snel en gratis kunnen oplossen. Intussen ontstaan andere inzichten in de markt. Er zijn nu werkgevers die de kosten op zich nemen om zo hun werknemers in moeilijkheden te beschermen. Vandaag sturen 86 OCMW’s mensen door naar Mytrusto. Sommige daarvan nemen de opstartkost op zich.”
“Dat heeft er ook mee te maken dat de kosten die wij aanrekenen minimaal zijn, zeker in vergelijking met wat gebruikelijk is in de markt. Bij incassokantoren blijven de kosten oplopen. Omdat er een gebrek aan centralisatie is, kunnen ze kosten aanrekenen bij elke factuur van eenzelfde schuldenaar. In de toekomst kan er een model ontstaan waarbij ook de schuldeisers zelf een stukje betalen voor het centrale minnelijke schuldbeheer van de uitstaande facturen. Dit zal hen beduidend minder kosten dan de individuele kosten die ze nu moeten dragen.”
Patrick Van Buggenhout: “Het is een feit dat heel wat schuldeisers en schuldinvorderaars zoals grote incassobureaus niet in orde zijn met de wettelijke regelingen in verband met het aanrekenen van schadebedingen en intresten op niet-betaalde facturen. De wet schrijft voor dat bedrijven enkel een afdwingbaar en wederkerig schadebeding en intresten mogen aanrekenen. In veel gevallen is van deze wederkerigheid geen sprake. Als de consument dus geld moet terugkrijgen van de schuldeiser, moeten dezelfde condities gelden en die moeten ook in de factuurvoorwaarden opgenomen zijn. Vaak is dat niet het geval. Consumenten die dan ongeoorloofde en onwettige schadebedingen aangerekend krijgen, kunnen dat makkelijk aanvechten voor het gerecht.”
Dit artikel maakt deel uit van een reeks over de trend naar sociaal verantwoord invorderen. Andere stukken uit die reeks gingen over Intrum, de meetlat Sociaal incasseren van Purpose, de visie van Luc Verstraete.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de finance wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
