Privacyverklaring

Sociaal verantwoord invorderen: Antwerpen doet het al lang

20 juni 2023
Tekst
Peter Ooms
Beeld
Wilfried Horemans

“Duurzaam invorderen wordt nu als nieuw verkondigd voor de bedrijfswereld, maar in Antwerpen passen we dat al lang toe”, zegt Wilfried Horemans, hoofd van het debiteurenbeheer van Stad Antwerpen en OCMW Antwerpen.

“We sturen bijvoorbeeld een eerste gratis herinneringsbrief. De uitstaande facturen centraliseren, is ook een principe dat we al een tijd hanteren. Bij ons stond ook de sociale insteek voorop, met specifieke aandacht voor het vermijden van armoede. Dat laatste is intussen in een nieuw decreet opgelegd: financieel directeurs van overheden moeten bij het innen van uitstaande bedragen erop letten geen burgers in armoede te duwen. Voor ons was dat niets nieuws”, aldus Wilfried Horemans.

Stad en OCMW

Het is de wettelijk verplichte integratie en samenwerking van stad en OCMW die de mogelijkheden schiep voor een gecentraliseerd debiteurenbeheer. “Sinds 2017, toen een decreet dat mogelijk maakte, hebben we het debiteurenbeheer van de stad en het OCMW aan elkaar gekoppeld. Ook een samenwerking en centralisatie van de openstaande vorderingen met autonome bedrijven als Vespa (vastgoed), AGSO (scholen) en MPA (parkeren) zijn een reële mogelijkheid. In de toekomst kunnen daar misschien ook het Ziekenhuisnetwerk Antwerpen (ZNA) en andere organisaties bij komen”, zegt Wilfried Horemans.

“De debiteuren zijn ten eerste de burgers van de stad wanneer die belastingen moeten betalen. Daarnaast gaat het om alle personen die een boete verschuldigd zijn, na bijvoorbeeld overtredingen in het kader van de lage-emissiezone (LEZ) of gasboetes (overlast, stilstaan en parkeren, kleine snelheidsovertredingen). Deze personen kennen we vaak niet. We kunnen niet zomaar bellen, sms’en, e-mailen of dergelijke, want die contactgegevens hebben we gewoon niet.”

“Wat we wel doen, is checken of de debiteuren in kwestie bekend zijn bij het OCMW of een CAW (Centrum Algemeen Welzijnswerk) omdat ze bijvoorbeeld een leefloon of bijpassing krijgen. Dat gebeurt trouwens helemaal volgens de GDPR-regels. Dergelijke profielen bieden wij meteen een aangepast afbetalingsplan aan dat rekening houdt met de financiële draagkracht van de klant. We controleren maximaal om doorrekening van administratiekosten te voorkomen”, zegt Wilfried Horemans.

Centraal kruispuntloket

De aanpak verloopt grotendeels digitaal en geautomatiseerd. De afdeling verwerkt 500.000 vorderingen per jaar. Daarbij zitten bijvoorbeeld 140.000 Gas4-boetes voor fout parkeren. Wilfried Horemans: “We zijn nu nog niet zover, maar we moeten sterk blijven inzetten op moderne technologie als artificiële intelligentie, chat-GPT en robotisering om gerichter te werken naar burgers die het financieel al moeilijk hebben. Het gaat erom deze categorie personen maximaal te beschermen tegen kostenverhogingen. Daartoe ontwikkelen we een profiel door meer data met elkaar te verbinden. Zo communiceren we heel snel met de betrokken schuldenaar over diens situatie en mogelijke oplossingen. Het opzetten van de basisstructuur met gegevens vanuit verschillende databanken is de eerste stap. Die hebben we al gezet met een centraal kruispuntloket voor Antwerpen. Dat is intussen vier jaar geleden.”

Afspraken met gerechtsdeurwaarders

Stad Antwerpen werkt ook nauw samen met alle gerechtsdeurwaarderskantoren om burgers met openstaande vorderingen maximaal te beschermen en uit armoede te halen. Stad Antwerpen, met name het debiteurenbeheer, heeft een aanbesteding uitgeschreven voor die aanpak waarbij het gerechtsdeurwaarderskantoor Modero samen met enkele concullega’s (Agerant) zorgen voor het invorderen van de uitstaande facturen van de groep Antwerpen: stad Antwerpen, OCMW Antwerpen en de autonome bedrijven.

“Alle gerechtsdeurwaarderskantoren hebben al een databank met gegevens over het betaalgedrag en de solvabiliteit. Die wordt dagelijks geactualiseerd. Dat platform breiden zij nu uit. Het gaat om een contract van acht jaar met de mogelijkheid om te verlengen met twee jaar. Ze engageren zich in de eerste plaats om te werken met centralisatie van schuld, ongeacht wie de interne opdrachtgever is (dit is de eenheid van dossier, nvdr) en maximaal minnelijk te regelen via afbetalingsplannen om het geld te recupereren.”

Frustratoire kosten

“Gerechtelijke trajecten blijven hoe dan ook een uiterste redmiddel. Daarbij wijzen we de gerechtsdeurwaarders ook op hun eigen verantwoordelijkheid als ministerieel ambtenaar: de solvabiliteit van tevoren nauwkeurig inschatten en gerechtskosten vermijden waar dat mogelijk is. Ze kunnen niet overal die procedures inzetten en erop rekenen dat wij de kosten betalen als de schuldenaar niet over de brug komt. Wanneer ze er niet in slagen de factuur en de bijkomende kosten te innen in dossiers waar ze vooraf een heel gunstige solvabiliteit hebben bepaald of berekend, moeten ze ook zelf instaan voor dat verlies. Dat zijn de zogenaamde frustratoire kosten die ze zelf voor hun rekening moeten nemen”, besluit Wilfried Horemans.

Dit artikel maakt deel uit van een reeks met daarin ook reportages over de meetlat Sociaal Incasseren van Purpose, CreditPeople, Intrum en Mytrusto.