Geopolitieke spanningen verstoren de normale marktwerking. Steeds meer bedrijven ondervinden daar hinder van. De mondialisering dreef op verbetering van efficiëntie en kosten, maar die logica staat steeds vaker onder druk. Dat schrijft Hans Diels in zijn nieuwe boek ‘Markt onder vuur’.
“De Vlaamse peren en appels vallen nog steeds onder een Russische boycot. BNP Paribas heeft zijn vingers verbrand met transacties in Iran en kreeg een miljardenboete in de VS. Dat zijn de klassieke voorbeelden. Maar je ziet steeds meer andere landen een boycot uitvaardigen: Saoedi-Arabië tegen Qatar en Canada, Japan tegen Korea, enzovoort. Dergelijke spanningen zullen de komende jaren alleen maar toenemen.”
Er zijn ook andere gebeurtenissen waar bedrijven gevolgen van ondervinden. “China is officieel tegen boycots, maar kan wel van de ene op de andere dag stoppen met zakendoen. Toen de Dalai Lama in Oslo de Nobelprijs voor de Vrede kreeg, kocht China plots geen zalm meer in Noorwegen. Zeventig procent van de omzet ging in rook op”, zegt Hans Diels, toekomstdenker en actief in de denktank van Etion, een platform voor geëngageerde ondernemers.
Zo komt er dus een einde aan de trend naar mondialisering. Die kwam er onder impuls van de VS en Europa. “Nu zie je dat net de VS heel erg op de rem staat in de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Daar is een hof dat handelsconflicten tussen landen moet oplossen. Wel, het Hof van Beroep daarvan is al een tijdje inactief omdat de VS weigert de noodzakelijke rechters te benoemen. Er zijn ook al jaren geen grote handelsakkoorden meer. De VS plooit zich meer op zichzelf terug, met een verhoogd protectionisme. Dat ontstond onder de vorige president, Trump, maar Joe Biden draait die maatregelen niet terug en gaat zelfs nog verder. Intussen zeggen ook heel wat EU-politici dat te veel openheid alleen maar naïef is. Niet alleen landen, maar ook bedrijven moeten zich voorbereiden op de impact hiervan.”
1. Analyseer de waardeketen. “Veel bedrijven kennen hun leveranciers erg goed en kunnen ook de risico’s goed inschatten. Vaak weten ze veel minder wie de toeleveranciers van de tweede rang zijn. Kijk daar ook naar.”
2. Schat het geopolitieke risico in. “Niet elk aspect heeft evenveel prioriteit. Maak een analyse voor die grondstoffen en onderdelen die gevoelig zijn voor het politieke risico. Soms ligt dat niet voor de hand. Japan en Korea lijken ons goede buren, maar tussen hen zijn er ook boycots geweest.”
3. Grijp in om het risico te verminderen. “Aan leverancierskant zie je dat bedrijven de China +1-strategie hanteren. Ze nemen een extra leverancier in een ander land om meer flexibiliteit te krijgen als er problemen zouden optreden in China. Dat heeft altijd ook een kost. Apple begint nu met de productie in India, maar daar ligt de productiviteit nog lang niet op hetzelfde niveau als in de Chinese fabriek. Soms is ingrijpen ook heel moeilijk. Volkswagen haalt de helft van zijn winst uit de Chinese markt. Dat kan je niet zomaar vervangen.”
Hans Diels: “Wanneer ik lezingen geef of vergaderingen organiseer voor onze leden, komen er heel wat vragen over deze thematiek. Het valt me op dat eigenlijk elk bedrijf de impact voelt van die politieke maatregelen op zijn bedrijfsvoering. Iedereen, van cfo’s en ceo’s tot commercieel directeurs, is bezorgd over de geopolitieke situatie. De financiële managers voelen bovendien onrechtstreeks de gevolgen van embargo’s en boycots. Veel internationale betalingen verlopen via het Amerikaanse bankensysteem. De VS kunnen op die manier de transacties van internationale bedrijven en banken bemoeilijken. Die krijgen soms ook zware boetes in de VS. Zo worden ze steeds voorzichtiger.”
“Markt onder vuur. Hoe politieke conflicten de economie verstoren (en wat we eraan kunnen doen)” van Hans Diels verschijnt op 18 april bij Lannoo Campus.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de finance wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
