“Als 2020 voor onze arbeidsmarkt een coronajaar was en 2021 een vacaturejaar, dan is 2022 zeker en vast het inflatiejaar”, zegt arbeidsmarkteconoom Stijn Baert (UGent). Wat geeft dat voor 2023?
Het leven werd tussen begin en eind 2022 meer dan tien procent duurder. Een normale inflatie, zoals de Europese Centrale Bank (ECB) die nastreeft, zit net onder twee procent. De stijging van de levensduurte die zich normaal over meer dan vijf jaar uitspreidt, heeft zich in 2022 in één jaar gemanifesteerd, rekent Stijn Baert. “We moeten al naar de jaren zeventig van vorige eeuw om een dergelijke piek te zien. Die kwam ook onverwacht. Bij de eerste tekenen van de inflatie eind 2021, voorspelde de ECB dat die snel weer zou gaan liggen. Quod non.”
Voor 2023 rekent de econoom met de rekenmodellen van het Planbureau, de Nationale Bank en de ECB: het zal milderen. De energieprijzen op de internationale markten, die de grote drijver van de inflatie zijn, pieken al even niet meer. “Bovendien impliceert de berekening van de inflatie dat we 2023 met de recordmaanden van 2022 zullen vergelijken. Daar nog eens fameus overspringen qua levensduurte is haast ondenkbaar.”
Door de automatische koppeling van onze lonen aan de levensduurte zijn de loonkosten van veel bedrijven ondertussen sterker gestegen dan die van hun internationale concurrenten. Voor andere bedrijven, in sectoren waar de aanpassing slechts één keer per jaar gebeurt, komt de verhoging er in januari. Het slaat de concurrentiekracht van onze bedrijven terug. Stijn Baert: “Door de loonwet zal dit de komende jaren gecompenseerd worden: er is even geen ruimte voor de verhoging van onze lonen bovenop de index, tot wanneer onze loonontwikkeling weer op koers van die van de buurlanden zit.”
Sommigen wrijven zich, als uitweg voor de inflatie, in de handen voor een recessie, meent Baert. “Hoera, recessiejaar 2023? Ik applaudisseer niet mee. Een krimpende economie zal de prijzen effectief doen zakken. De bedrijven produceren minder, de mensen consumeren minder dus er zal minder nood zijn aan energie. Een vergelijking: wanneer minder klanten appels kopen, laten supermarkten de prijs van de appels dalen om ervan af te geraken. Door een soortgelijk mechanisme zal ook de prijs van energie dalen.”
Het punt dat Stijn Baert wil maken, is dat een recessie ook meer werklozen en minder inkomsten voor de sociale zekerheid betekent. “Ik hoop echt dat het op een andere manier kan. Het is alsof je een medicijn neemt dat je hoofdpijn stilt, maar waar je tegelijk diarree van krijgt. Voor een land als België, met een hoge schuld, is er een bijkomend gevaar. Een krimpende economie verhoogt automatisch onze schuldgraad, die de totale schuld afzet tegenover de grootte van de economie. Bovendien: als de groei ons niet meer helpt om de rente op deze schuld af te betalen, dreigt een rentesneeuwbal. Dat wil zeggen: de schuldgraad groeit automatisch aan over de jaren. Het gevaar daarvan is dat we onder druk van Europa het mes moeten zetten in grote budgetposten als gezondheidszorg en pensioenen.”
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de finance wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
