Digitalisering is een zaak van mensen

Beltug, de sectorvereniging van IT-managers, stelt vast dat bij een derde van de ondervraagde bedrijven inflatie en personeelstekort een boost geven aan digitalisering. Die bedrijven onderzoeken hoe ze snel meer taken kunnen automatiseren. Daarvoor hebben ze nood aan technologie én mensen. Een analyse van Danielle Jacobs, ceo van Beltug.

Je kunt er niet omheen, de digitalisering heeft een immense impact op ons leven. Kijk naar de opmars van smartphones, tabletcomputers, sociale media, e-commerce, digitaal betalen: in goed tien jaar tijd hebben ze ons privéleven grondig veranderd. Ook in bedrijven is dat het geval. Op alle fronten wordt er gedigitaliseerd. Alle medewerkers, afdelingen en relaties met klanten en leveranciers worden erdoor beïnvloed.

Met de komst van generatieve AI-systemen rijst overal de vraag wat de impact zal zijn op organisaties. Welke banen zullen een andere invulling krijgen?

Dat alles boezemt sommigen angst in. Verandering is nu eenmaal geen pretje voor het gewoontedier dat de mens is. Daarom is het makkelijk om digitale transformatie louter als een zaak van de IT-afdeling te zien. Die moet er maar voor zorgen dat nieuwe implementaties vlot verlopen, dat alle toepassingen gebruiksvriendelijk zijn en dat problemen of bugs binnen de kortste keren opgelost zijn.

Digitalisering als strategie

Zo simpel is het niet. Digitalisering draait niet enkel om efficiënter werken. Vandaag is digitalisering een strategie. Een bedrijfsstrategie zonder digitalisering zou niet meer mogen bestaan. Wegens de impact dringt een hele reeks vragen zich op. Hoe evolueert onze markt? Wie zijn onze concurrenten? Die kunnen ook uit onverwachte hoek komen. Hoe kunnen wij onze klantenervaring, diensten, productie en supplychain verbeteren dankzij nieuwe technologieën? Wat betekent dit voor onze waardeketen?

Zowel voor bestuurders als managementteams dringen zich pertinente strategische vragen op over hoe het bedrijf de toekomst ziet en hoe het succesvol kan blijven of opnieuw worden. Elke afdeling van het bedrijf is daarbij betrokken: uiteraard IT, maar ook productie en sales, finance, marketing, hr, enzovoort. Digitalisering heeft impact op alles en iedereen en vraagt inspanningen van elke werknemer.

Uitstel van IT-projecten

Ik hoop dat je instemmend knikt als je dit leest. Maar de ambities en intenties vragen ook omzetting in de praktijk. Daar stellen we met Beltug vast dat er zand in de raderen raakt. Alle organisaties worden vandaag geconfronteerd met inflatie en krapte op de arbeidsmarkt. De kosten lopen snel op en het vergt veel moeite om vacatures ingevuld te krijgen.

Uit een bevraging leren we dat dit bij een op de drie grote organisaties leidt tot uitstel van IT-projecten. Vijftien procent start ook minder digitaliseringsprojecten op. Zowat de helft van de ondervraagde cio’s ervaart de gevolgen van een personeelstekort. Bij de meesten resulteert dat in vertraging van lopende projecten, net op een moment dat de digitalisering een hoge vlucht neemt.

Bovendien hebben de inflatie en loonindexeringen een impact op de concurrentiekracht van bedrijven. Hoe zullen bedrijven op dat verlies aan concurrentiekracht reageren in een tijd dat er al krapte bestaat bij het personeel?

Om- en bijscholen in de lift

Ik wil niet pessimistisch klinken. Want bij een derde van de ondervraagde bedrijven geven inflatie en personeelstekort net een boost aan digitalisering en wordt er versneld onderzocht hoe bijvoorbeeld meer taken kunnen worden geautomatiseerd. Ik stel bij onze Beltug-leden met plezier vast dat ook het omscholen of bijscholen van medewerkers bij flink wat organisaties in de lift zit.

Dat is de juiste keuze, want het ziet er niet naar uit dat de inflatie of de krapte op de arbeidsmarkt snel voorbij zullen gaan. Het tekort aan geschoolde werknemers, en zeker aan personen met IT-kennis of digitale vaardigheden, zal nog toenemen. Het is een langetermijnprobleem dat dringend om specifieke oplossingen vraagt.

Aandacht voor veranderingsmanagement

Om bedrijven in staat te stellen de vruchten te plukken van digitalisering, hebben ze nood aan gespecialiseerde IT-expertise. Denk aan personen met een grondige kennis van cyberbeveiliging, cloud, data, AI, automatisering en robotica, enzovoort. Het zijn deze profielen die ervoor zorgen dat nieuwe diensten en bedrijfsmodellen mogelijk worden. Technologie zal hoe langer hoe meer de mogelijkheden tot productiviteitswinst en groei bepalen.

Het komt er dus – zoals steeds – op aan om de juiste medewerkers te vinden, naast de meest geschikte technologie. Digitalisering is eerst een zaak van mensen. Dat kunnen je eigen vaste medewerkers zijn, tijdelijke freelance-experts of een ecosysteem van partners en consultants. Wie een goed gebalanceerd team met zowel interne als externe experts kan samenstellen, versnelt ongetwijfeld zijn digitaliseringsprojecten. Zorg er dan ook voor dat het veranderingsmanagement aandacht krijgt, zodat de finale gebruikers zich gemotiveerd voelen om met de nieuwe digitale tools aan de slag te gaan. Dan creëer je echt nieuwe, toegevoegde waarde.