Privacyverklaring

Meer en hogere loonbonussen in 2023

10 april 2024
Tekst
Peter Ooms
Beeld
Matthias Debruyckere (Liantis)

Zo’n zes procent van de kmo-bedienden ontving vorig jaar een collectieve loonbonus. Dat is het hoogste percentage van de laatste jaren.

Dat blijkt uit een analyse van hr-dienstengroep Liantis op basis van de loongegevens van meer dan 330.000 Belgische werknemers. Onder meer de war for talent en de zoektocht van werkgevers naar alternatieve verloningsvormen spelen hierin volgens experten een rol.

Ook het gemiddelde bedrag van de uitgekeerde loonbonussen steeg. In 2023 ging het om 1.769,95 euro bruto.

Doelstellingen vooraf vastleggen

Een loonbonus (cao 90) is een ‘niet-recurrent resultaatsgebonden voordeel’ dat een werkgever toekent aan een groep medewerkers als ze samen resultaten behalen. Die moeten voordien vastgelegd worden in duidelijke doelstellingen. Zo moet de werkgever de doelstelling, het bedrag van de loonbonus en de referteperiode vastleggen waarbinnen de doelstelling bereikt moet worden. “De FOD Waso oordeelt vervolgens of het plan al dan niet goedgekeurd wordt. Cruciaal in het verhaal is dat de doelstellingen niet té makkelijk of niet zeker haalbaar mogen zijn”, zegt Matthias Debruyckere, juridisch expert bij Liantis.

Een voorbeeld: een werkgever in de bouwsector merkt dat zijn medewerkers vaak werkmateriaal achterlaten op werven. Om dit in de toekomst te voorkomen, beslist de werkgever om hierop een loonbonus af te stemmen. Als de medewerkers minder dan drie keer het materiaal vergeten op de werf, krijgen ze de extra premie.

Meer loonbonussen

In 2023 kreeg 6,02 procent van de kmo-bedienden een loonbonus. Dat is meer dan het jaar ervoor, toen was het nog zo’n 4,97 procent. Het is meteen ook het grootste verschil met vorige jaren. “Kmo-werkgevers gaan steeds meer op zoek naar alternatieve manieren om medewerkers aan te trekken en te behouden. Voor kmo’s is de war for talent zeker nog een realiteit.”

De stijging is opvallend want de populariteit van de loonbonus nam sinds 2020 elk jaar wat af. Het percentage kmo-bedienden dat in 2022 een loonbonus kreeg, 4,97 procent, was kleiner dan in 2021 (5,16 procent) en 2020 (5,74 procent). “In de nasleep van de coronacrisis hadden heel wat ondernemingen het moeilijk om de impact van de crisis het hoofd te bieden. Bovendien zijn de loonkosten al erg hoog. Dan is het soms niet mogelijk om een extraatje te geven. Je kan elk jaar beslissen om al dan niet een loonbonus toe te kennen”, aldus Matthias Debruyckere.

Hoe zit het bij arbeiders? Daar blijkt de loonbonus verre van ingeburgerd. Zo ontving amper 2,23 procent een loonbonus in 2023. Dat is meer dan in 2022 (1,73 procent), maar staat nog in schril contrast met het aantal uitgekeerde bonussen bij bedienden.

Hoger bedrag

Liantis becijferde dat in 2023 de loonbonus gemiddeld 1.769,95 euro bruto bedroeg. Dat is een stuk meer dan het jaar ervoor, toen het nog om gemiddeld 1.426,31 euro ging. In 2021 was het bedrag nog lager: 1.333,25 euro.

“Loonbonussen hebben een plafond en worden jaarlijks geïndexeerd. Dit jaar mag de loonbonus maximaal 4.020 euro bedragen. In 2023 was dat nog 3.948 euro. Tot dat bedrag kunnen werkgevers en werknemers de fiscaalvriendelijke behandeling genieten. Maar als werkgever kan je zelf kiezen hoeveel je precies toekent”, besluit Matthias Debruyckere.