Privacyverklaring

Strenge wetten over betalingstermijnen op komst

2 augustus 2024
Tekst
Peter Ooms
Beeld
Damon De Backer

Er liggen voorstellen op tafel om de betalingsvoorwaarden tussen bedrijven onderling en tussen bedrijven en de overheid in heel Europa te verstrengen. Fecma, de associatie van Europese kredietmanagementverenigingen, organiseerde er een webinar over.

Als de Europese ministerraad deze wetgeving goedkeurt, is dat niet minder dan een ommekeer in de gebruikelijke afhandeling van betalingen. Dit zijn de belangrijkste punten in het voorstel voor een Europese regulering:

  • De betalingstermijn mag niet langer zijn dan 30 dagen na ontvangst van de factuur. Contractueel is een verlenging tot 60 dagen mogelijk. Voor slowmovinggoederen en seizoensproducten (bijvoorbeeld voor kerstmis) kunnen bedrijven onderling 120 dagen overeenkomen.
  • Bedrijven worden verplicht om intrest aan te rekenen van zodra een groot bedrijf of een overheid de factuur één dag te laat betaalt. Het is verboden om die intrest en de kosten niet aan te rekenen.
  • De intrest wordt berekend op basis van de reference rate van de Europese Centrale Bank, plus 8 procent. Op dit ogenblik gaat het om een totaal van 12,5 procent.
  • Daarnaast is het mogelijk een kost aan te rekenen van 50 tot 150 euro per transactie. Bij grote bedrijven en overheden moet deze kost aangerekend worden.
  • De lidstaten moeten een onafhankelijke autoriteit installeren die het opvolgen van de regels afdwingt.

Inspiratie vanuit Frankrijk

De huidige voorzitter van Fecma (Federation of European Credit Management Associations) is de Belgische professor Ludo Theunissen, ook voorzitter van het Belgische Instituut voor Kredietmanagement (IvKM). Hij wijst erop dat de nieuwe regels erg geïnspireerd zijn door het Franse initiatief om de betaaltermijnen te verkorten in het kader van de ‘Loi de Modernisation de l’Economie (LME)’ uit 2009. Nicolas Flouriou van de Franse kredietmanagementorganisatie AFDCC legde uit dat die wet leidde tot een significante daling van de gemiddelde DSO (days of sales outstanding): van 62 dagen in 2008 naar 48 in 2022. In een bijdrage in FDmagazine had ook Tom Vantyghem, kredietmanager van Sioen, al bevestigd dat Franse klanten intussen veel sneller betalen.

Controleautoriteit

Een essentieel facet van de Franse aanpak is het controlemechanisme voor de betalingstermijnen, dat onderdeel is van het ministerie van Economie. In het ontwerp voor de nieuwe Europese regulering is er sprake van een onafhankelijke autoriteit die proportionele maatregelen kan nemen om tijdige betalingen af te dwingen. Die autoriteit moet ook samenwerken met de organisaties in de andere landen en in elk geval de macht hebben om zelf onderzoeken en onaangekondigde huiszoekingen te doen. Ze kan bedrijven verplichten om de nodige informatie te verschaffen. Essentieel is ook de controle op de betalingen van de laattijdigheidsintresten.

Nicolas Flouriou denkt dat de controleautoriteit haar effectiviteit vooral te danken heeft aan de communicatie over individuele gevallen. “In Frankrijk is er een website waar die autoriteit publiceert welke bedrijven te laat hebben betaald, met vermelding van het bedrag van de boete. Die naming-and- shamingaanpak is heel effectief. Ik stel vast dat in Frankrijk intussen iedereen achter die wetgeving rond snelle betaling staat en ze haast vanzelf toepast.”

Verschillende deelnemers hadden vragen bij de concrete organisatie van die controleautoriteit. Robert Dyrcz van de Poolse kredietmanagementorganisatie PICM wees op het belang van data in deze kwestie. Hij ziet dat in heel Europa de elektronische factuur wordt ingevoerd. Dat maakt dat de overheid een veel beter zicht krijgt op de facturen tussen bedrijven. “Daarmee weet ze echter nog niet wanneer die facturen betaald worden. Daarvoor zou de overheid ook inzage moeten krijgen in de bankrekeningen.”

Commerciële relaties in gevaar?

De Europese Commissie nam het initiatief voor het reguleringsvoorstel. Het gaat om een Europese wet die onmiddellijk van toepassing is, zonder dat de lidstaten ze moeten goedkeuren of overnemen. Ze kunnen de wet ook niet wijzigen. De nieuw voorgestelde regulering is opvallend omdat er eerder al een directieve bestond met strenge regels rond betalingstermijnen. Bij een directieve kunnen de landen wel in afwijkingen voorzien.

De bevoegde commissaris Roza Thun stelt vast dat er sinds de invoering van die eerdere directieve geen merkbare verandering in betalingsgewoonten is opgetreden. In de praktijk betalen bedrijven en overheden elkaar nu nog slechter. Dat betekent dat nog steeds de helft van de facturen te laat betaald wordt en dat daardoor zeker de kmo's in gevaar komen om failliet te gaan. Zij denkt dat een belangrijke reden voor het gebrek aan effectiviteit schuilt in de angst van kleine bedrijven om hun commerciële relaties met grote klanten in gevaar te brengen door te streng te zijn op het vlak van late betalingen. Experten gaan ervan uit dat je dit alleen kan oplossen door die betalingsvoorwaarden en -termijnen te verplichten in de wet.

Wat met bestaande commerciële contracten?

Advocaat Reuben Balzan gaf een voorbeschouwing van de mogelijke effecten bij invoering van de nieuwe regulering. De regulering moet ertoe leiden dat de cashflowpositie voor de leveranciers snel verbetert. Dat betekent wellicht ook dat de klanten het dan moeilijker krijgen. Zeker grote bedrijven gebruiken het leverancierskrediet als een vorm van financiering. Wanneer dat nu beperkt wordt, zullen die organisaties een andere vorm van financiering moeten vinden. Het is dus goed mogelijk dat die bedrijven zelf in moeilijkheden komen, zeker als ze van tevoren al financiële problemen hadden.

Josef Busuttil van de Maltese kredietmanagementorganisatie maakt zich vooral zorgen over de bestaande commerciële contracten. Soms hebben klanten en leveranciers al jarenlange samenwerkingsverbanden. Daarin zijn de betalingstermijnen zorgvuldig afgewogen in het belang van beide partijen. Wat moet daar dan mee gebeuren? Voor Reuben Balzan is het duidelijk. Als ze niet voldoen aan de voorwaarden van de nieuwe regulering zijn die afspraken ongeldig. De partijen zullen dus nieuwe contracten moeten opstellen die aan de nieuwe wetgeving voldoen.