Het zijn turbulente tijden voor financieel verantwoordelijken die hun onderneming toekomstbestendig moeten maken. Er gebeurt veel tegelijkertijd. Daardoor is het moeilijk om de grotere golven van de kleine hypes te onderscheiden. “Onheilsprofeten zijn er altijd al geweest. Ondanks de enorme uitdagingen zullen we dit oplossen.” FDmagazine interviewde Koen De Leus, chief economist en Philippe Gijsels, chief strategy officer van BNP Paribas Fortis, auteurs van het pas verschenen boek ‘De nieuwe wereldeconomie’. Zij geven een presentatie op de CFOconferenz van FDmagazine op 14 en 15 maart 2024.
Philippe Gijsels: “We leven vandaag in een systeem dat erg lijkt op dat van de jaren zeventig van vorige eeuw: hogere rente, geopolitieke strubbelingen, een volatiele markt. Innovatie is de wildcard en de enige van de vijf trends die misschien groot genoeg is om de negatieve impact van de andere trends te counteren. Feit is dat het inderdaad fundamenteel anders zal zijn. Voor ondernemingen betekent dit dat het goedkope geld voorbij is. We gaan niet meer terug naar een nulrente, dus dek je tijdig in. Nu zijn we de trap aan het oplopen. Als onderneming of financieel verantwoordelijke moet je heel goed nadenken over eventuele investeringsprojecten.
Er zijn ook opportuniteiten. Voor mensen met geld en kennis is dat niet zo slecht. Voor ondernemingen die geleefd hebben met het gratis geld, breken er moeilijkere tijden aan.”
Koen De Leus: “Heel wat zombiebedrijven zullen het moeilijk krijgen. Het kantelpunt is nu. De nieuwe wereld zal zich volgens ons de volgende tien tot twintig jaar manifesteren. De omgeving is uitdagender, de financieringskost ligt gemiddeld hoger. Het is een perfecte storm.
Anderzijds zijn er inderdaad opportuniteiten. De klimaattransitie is een van de fundamentele trends. Als gevolg daarvan evolueren we naar een investeringsgedreven economie, in plaats van een consumptie-economie. Winnaars zijn de industrie, de bouwsector, dienstverleners en transportbedrijven. Mijnbouwers zonder de ‘groene mineralen’ zijn, samen met de olie- en gasproducenten, de grote verliezers. De producenten van consumptiegoederen houden best rekening met een almaar ‘groenere’ consument.”
Koen De Leus: “Ik ben het met je eens. En deze keer zal niet enkel China tot de winnaars behoren. China boet mogelijk zelfs wat aan belang in. Hier gooi ik onze eigen ruiten in, maar waarom zou je geen goedkope professor uit de Filipijnen inhuren? Zijn hologram wordt tijdens een presentatie hier live geprojecteerd. Mogelijk is die persoon vijf keer slimmer dan wij, maar hij is in elk geval vijf keer goedkoper. Dus ja, witteboordactiviteiten blijven niet gespaard. Dat is vandaag al aan de gang. Ik ben net terug van een studiereis uit India. Accenture heeft daar al driehonderdduizend medewerkers. Die horen heus niet alleen tot de backoffice.”
Philippe Gijsels: “Een kleine nuance: mensen houden nog altijd van menselijk contact. We komen graag samen rond een kampvuur om verhalen te vertellen. Dat is wat ons tot mensen maakt.”
Philippe Gijsels: “Ik schets de problemen en dan mag Koen ze oplossen. (lacht). Het punt is inderdaad dat we te snel willen gaan. We staan uiteraard allemaal achter de klimaattransitie. Maar het moet realistisch. Dit brengt mij bij een begrip dat Adam Rozencwajg (bekend grondstoffenstrateeg en fondsbeheerder, red.) vaak gebruikt: de EROI (Energy Return on Investment). Het is vergelijkbaar met het beter bekende ROI, die aangeeft hoeveel rendement je behaalt op een investering. In dit geval wordt dat: hoeveel eenheden energie haal ik uit een geïnvesteerde eenheid energie? De cruciale les is dat onze welvaart gebouwd is op een groeiende energiehefboom. Alles wat we eten, doen of maken, is energie. De onvoorstelbare uitdaging die vandaag op tafel ligt, is proberen om de EROI op peil te houden of te verhogen, terwijl de uitgestoten hoeveelheid CO2 sterk naar beneden moet. Er is nog nooit een energiebron vervangen door een andere bron die minder EROI had. Mijn punt is: we hebben meer tovenaars nodig dan onheilsprofeten. We hebben uitvinders nodig. En ik ben extreem optimistisch. Ondanks de enorme uitdagingen, zullen we dit oplossen. Met fenomenale uitvindingen de komende tien jaar. Ik geloof in de toekomst.”
Koen De Leus: “Kijk naar covid. De MRNA-techniek stond al decennia in de steigers. Met covid was die ineens daar. Als je de tovenaars laat doen en er geld in steekt, krijg je oplossingen. Met de klimaattransitie is dat net zo. Je moet zo snel gaan als mogelijk. Vandaag worden er regels opgelegd, maar de markt is nog niet klaar. Warmtepompen: ze zijn er nog niet, of niet genoeg. Isolatie: de installateurs vinden geen personeel. Het gevolg is dat je inflatie creëert. Je betaalt te veel, waardoor mensen en bedrijven afhaken. Dan krijg je het gelehesjesfenomeen.”
Koen De Leus: “Op een bepaald moment haalden we hier energieprijzen die tien keer hoger lagen dan in de VS. Dan begin je er niet meer aan natuurlijk. Nu is dat nog driemaal en we evolueren geleidelijk naar minder. Door de massale investering in gasterminals en gascarriers gaan we van een regionale gasmarkt naar een globale. De prijsverschillen zullen worden uitgevlakt.
Voorts is ook de Europese Commissie wakker geschoten, zeker na de Inflation Reduction Act (IRA) in de VS. Ja, er staat daar heel wat geld klaar om bedrijven mee te lokken. Maar met ons Next Generation EU-fonds is er evenveel geld beschikbaar. De onzekerheid in de VS rond IRA mag je ook niet onderschatten. Als Donald Trump opnieuw aan zet komt als president, is het gedaan met IRA. Bedrijven moeten beseffen dat het niet zonder risico is om naar de VS te trekken. Europa heeft een pot geld van achthonderd miljard euro, maar de subsidieregeling per land is verschillend. Als we die Europese complexiteit aanpakken, wat vandaag gebeurt, krijg je een ander verhaal.”
Philippe Gijsels: “Dat is een terechte discussie. Alle technologie heeft vooruitgang gebracht. Iedereen heeft het vandaag fysiek beter dan iemand ten tijde van Napoleon. Je moet mee zijn met de nieuwe technologie. Als de grote winsten naar de technologiebedrijven gaan, dan moet je als belegger daar zijn. De vraag luidt of die nieuwe technologie mensen zal overschaduwen. Tot nu zijn er met technologische ontwikkelingen altijd nieuwe jobs bijgekomen. De onheilsprofeten hebben in de geschiedenis steeds ongelijk gekregen.”
‘De nieuwe wereldeconomie’ van Koen De Leus en Philippe Gijsels verscheen bij Lannoo.
Verdoe jij ook te veel tijd met het opvolgen van alle nieuwtjes in je feed? No worries, wij verzamelen alles wat nieuw is in de finance wereld. Al die nieuwtjes komen wekelijks in jouw mailbox terecht.
